Šetnja kroz istorijske muzeje glavnog grada

Ako prvi put posećujete Beograd i želite da za kratko vreme steknete uvid u burne istorijske periode koje su se odrazile na njegov današnji izgled, možda je najkraći put za to obilazak nekog od kulturno-istorijskih muzeja u Beogradu.

Naša prestonica broji čak 15 kulturno-istorijskih muzeja. Uglavnom se nalaze u centru grada, pa ako želite da ih obiđete u što kraćem roku, dobro bi bilo da se i vi smestite na bliskoj lokaciji. A kad popijete kafu bez koje u Srbiji ne može da počne dan, možemo da krenemo redom.

1.   Etnografski muzej

Etnografski muzej u Beogradu je osnovan 1901. izdvajanjem Etnografskog odeljenja iz okvira Narodnog muzeja. Etnografski muzej je pravo mesto gde možete da pogledate narodne nošnje i naučite nešto više o našim narodnim običajima.

2.   Istorijski muzej Srbije

Istorijski muzej Srbije je muzejska ustanova koja ima zadatak da prikuplja, čuva, izučava, stručno i naučno obrađuje materijalna svedočanstva istorije Srbije, održava i popunjava muzejske zbirke, kao i informacije i dokumentaciju o njima i čini ih dostupnim javnosti. Gde biste mogli više da saznate o novijoj srbskoj istoriji, ako ne ovde?

3.   Jevrejski istorijski muzej

Jevrejski istorijski muzej u Beogradu je osnovan 1948. godine. Muzej je u sastavu Saveza jevrejskih opština Srbije i predstavlja jedinstvenu muzejsku ustanovu u našoj zemlji. Tematski je specijalizovan, a sadržajno veoma kompleksan. Osim muzejskih zbirki, poseduje i značajan Arhiv.

4.   Muzej Jugoslavije

Muzej Jugoslavije savremenom interpretacijom prošlosti podstiče različite aktere da aktivno sagledavaju sadašnjost. Misija im je da budu mesto otvorenog dijaloga, da razmenjuju znanja i iskustva o društvenim i kulturnim pojavama 20. veka sa svim ustanovama, organizacijama i pojedincima zainteresovanim za pitanja jugoslovenskog nasleđa i jugoslovenske prošlosti.

5.   Konak kneginje Ljubice

Konak kneginje Ljubice je jedna od malog broja sačuvanih zgrada iz vremena prve vladavine kneza Miloša Obrenovića. Konak kneginje Ljubice je sagrađen 1830. godine, po planovima i pod rukovođenjem Hadži Nikole Živkovića, zvaničnog kneževog graditelja. Zamišljen je da bude reprezentativni dvor srpske vladajuće dinastije Obrenović. Svoju primarnu namenu Konak je ostvario tokom prve vladavine kneza Mihaila (1839–1842), kada je služio kao njegova rezidencija.

6.   Konak kneza Miloša

Izgradnja konaka je započeta u martu 1831. godine. Konak je podignut po projektu Hadži Nikole Živkovića. Danas je to mesto gde se nalazi muzej Prvog srbskog ustanka i gde će posetioci najbolje moći da dožive oslobodilačke dane sa početka 19. veka.

7.   Muzej Banjičkog logora

Koncentracioni logor Banjica osnovale su nemačke okupacione vlasti 5. jula 1941. godine, u zgradi XVIII pešadijskog puka Vojske Kraljevine Jugoslavije. Prema sačuvanim knjigama evidencije zatvorenika, kroz njega je prošlo preko 23.500 lica, a njihov ukupan broj (sa neevidentiranim osobama) se procenjuje na oko 30.000. Logor je prvenstveno služio za zatvaranje političkih zatvorenika — pripadnika i simpatizera partizanskog i ravnogorskog pokreta, ali su u njega dovođeni i Jevreji, Romi, kriminalci, lica uhvaćena u racijama, taoci, seljaci koji nisu davali odgovarajuće kvote žita i dr. Iz njega je veliki broj lica deportovan u razne nacističke logore na tlu okupirane Evrope.

8.   Muzej Beogradske tvrđave

Obuhvata Kalemegdanski rt, Gornji i Donji grad. Na osnovu studije zaštite Zavoda za zaštitu prirode Srbije, Vlada Republike Srbije proglasila je za Spomenik prirode „Kalemegdanski rt“ u Beogradu, koji se nalazi južno od ušća Save u Dunav, na području grada Beograda, između Gornjeg i Donjeg grada Beogradske tvrđave. Granicama spomenika prirode obuhvaćena je jedinstvena prirodna retkost geološkog karaktera na tlu Srbije – profil morskog spruda iz najstarijeg stadijuma u istoriji nekadašnjeg Panonskog mora.

9.   Muzej grada Beograda

Danas se u fondu Muzeja čuva preko 157. 000 predmeta koji svedoče o razvoju glavnog grada od praistorije do savremenog doba. Predmeti su raspoređeni u tri odseka, za arheologiju, istoriju i istoriju kulture i umetnosti. Uz osnovne zbirke, u Muzeju se nalazi i preko 40 legata.

10. Muzej Jugoslovenske kinoteke

Jugoslovensku kinoteku osnovao je 1949. godine Komitet za kinematografiju tadašnje Federativne Narodne Republike Jugoslavije. Dokument o osnivanju potpisao je maršal Josip Broz Tito. Danas je Kinoteka u Republici Srbiji ustanova kulture, centralna ustanova zaštite kulturnih dobara – filmske građe. Ispratite programe, izvanredni su.

11. Muzej pozorišne umetnosti

U Muzeju se čuva teatrološka građa koja svedoči o razvoju pozorišta u Srbiji od 21. veka do danas. Muzejski fond čine predmeti značajni za naučna istraživanja ili amatersko proučavanje klasične dramske, operske i baletske umetnosti kao i novih multimedijalnih scenskih formi.

12. Muzej Srpske pravoslavne crkve

U stalnoj postavci Muzeja Srpske pravoslavne crkve koji se nalazi u zgradi Patrijaršije, izloženi su predmeti od neprocenjive verske, kulturne i umetničke vrednosti koji prikazuju istorijat Srpske pravoslavne crkve, od Stefana Nemanje i Svetog Save do novijih dana. Muzejska zbirka sadrži najvredniju kolekciju rukopisnih i štampanih crkvenih knjiga, stare srpske gravire, odežde, sakralne predmete od metala, drveta, kosti, sedefa i kože, votivne darove, crkveni vez, pečate, istorijska dokumenta i portrete crkvenih verodostojnika.

Među najznačajnije eksponate spada plaštanica kralja Milutina (kraj 13. i početak 14. veka), odore svetog kneza Lazara, mitra Katarine Kantakuzine, pohvale monahinje Jefimije, povelje cara Dušana, kivota svetog Stefana Dečanskog iz 1343. godine, povelje Vuka Brankovića i Dečansko apokrifno jevanđelje iz 13. veka.

13. Pedagoški muzej

U prethodnih 120 godina postojanja i rada Pedagoški muzej razvijao je svest o srbskom duhovnom nasleđu, oživljavao ono vredno iz srpske školske tradicije, uspostavljao vrednosne sudove kao i komunikaciju sa sadašnošću. Muzej je, u isto vreme, odbrana indentiteta srbskog duhovnog bića i ogledalo školskog života. Mnogo je značajnih razloga da posetite Pedagoški muzej.

14. Vojni muzej

Vojni muzej u Beogradu smešten je na bastionu 1. jugoistočnog fronta Beogradske tvrđave, u zgradi podignutoj 1924. godine za namene Vojnogeografskog instituta, koja je 1956. ustupljena Muzeju. Okružen gradskim bedemima i najvećim i najlepšim beogradskim parkom, Kalemegdanom, muzej predstavlja jedan od simbola tvrđave.

15. Vukov i Dositejev muzej

Muzej Vuka i Dositeja je memorijalni muzej. Posvećen je dvojici velikana srpske kulture, prosvetitelju i prvom srbskom ministru prosvete Dositeju Obradoviću i reformatoru srbskog jezika, tvorcu srbskog književnog jezika, Vuku Karadžiću.