Vaskrs

Pravoslavne crkve i vernici obeležavaju Vaskrsenje Hristovo. Vaskršnje slavlje predstavlja kraj Velikog posta, a prvi mrsni zalogaji su jaja ofarbana u crveno kao simbol prolivene Hristove krvi. Na prazničnim bogosluženjima čita se tradicionalna praznična poruka Patrijarha i arhijereja SPC. .

Praznik Vaskrsenja sve vaseljenske pravoslavne crkve obeležavaju istovremeno poštujući pravila i učenje drevne hrišćanske dogme.

Na svim prazničnim bogosluženjima biće pročitana tradicionalna praznična poruka poglavara i svih arhijereja Srpske pravoslavne crkve sveštenstvu, monaštvu i narodu.

Episkop hvostanski Atanasije, vikar patrijarha Pavla, služiće vaskršnju svetu arhijerejsku liturgiju u beogradskoj crkvi Svetog Marka, a od 9.30 časova na Drugom programu, Radio-televizija Srbije će prenositi Vaskršnju liturgiju iz Saborne crkve Svetog Preobraženja Gospodnjeg iz Zagreba.

Proslava Vaskrsa počela je ponoćnim bogosluženjima u svim hrišćanskim crkvama. U hramu Svetog Save na Vračaru liturgiju je služio mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije, koji kao najstariji član Sinoda SPC, zamenjuje poglavara patrijarha Pavla.

Liturgija je počela posle molitve pred zatvorenim vratima Hrama koja su otvorena tačno u ponoć, čime se simbolizuje čas vaskrsenja Hristovog i otvaranja puta u carstvo nebesko.

Početak liturgije praćen je zvucima 49 zvona sa kupola Svetosavskog hrama koja su se prvi put oglasila u znak vaskršnje radosti i posle dana hrišćanske žalosti, velikog petka i velike subote.

Vaskršnju Poslanicu patrijarha Pavla i arhijereja Srpske pravoslavne crkve, pred mnogobrojnim vernicima, pročitao je starešina hrama Svetog Save protojerej stavrofor Luka Novaković.

Posle liturgije, mitropolit Amfilohije sa sveštenstvom pričestio je vernike koji su poštovali pravila višenedeljnog vaskršnjeg posta.

Liturgiju Svetog Jovana Zlatoustog, koja se na Vaskrs služi u svim pravoslavnim hramovima, pratio je hor Spomen hrama Mokranjac pod upravom Jelene Jež.

Vaskrs hrišćani slave tri dana, pa su u kalendaru Srpske pravoslavne crkve crvenim slovom obeleženi Vaskršnji ponedeljak i Vaskršnji utorak.

Pravoslavni vernici za Vasskrs razmenjuju pozdrave: Hristos vaskrse! Vaistinu vaskrse!

Vaskršnja jaja

Praznik nad praznicima

Vaskrsenje Isusa Hrista smatra se hrišćanskim praznikom nad praznicima. Vaskrs je osnova novozavetne propovedi i vere u spasenje i slavi se od vremena prvih apostola.

Suštinu i načelo hrišćanske vere objasnio je sveti apostol Pavle. Reči apostola Pavla, koji nije bio savremenik Hristov, ali kome se Spasitelj javio na putu za Damask, zapisane su u njegovim apostolskim delima i objašnjavaju da je suština hrišćanstva u veri u pobedu života nad smrću.

''Ako Hristos ne vaskrsne prazna je propoved naša i prazna je vera naša'', kaže apostol Pavle čije su poslanice deo Novog Zaveta i u kojima on, rušeći starozavetna pravila, uči ljude praštanju i ljubavi i otvara vrata spasenja i carstva nebeskog.

U pravoslavnim hrišćanskim crkvama se na Vaskrs otvaraju Carske dveri na oltaru čime se simbolično ukazuje da je Isus svojim vaskresenjem pobedio tamu i smrt i otvorio rajska vrata i put spasenja čitavom ljudskom rodu.

Car Konstantin sa saborskim ocima i Nikejskim verovanjem u rukama

Odluke Nikejskog sabora

Prema odlukama Nikejskog sabora, koje do danas poštuju sve pravoslavne crkve, Vaskrs treba slaviti u prvu nedelju punog meseca posle proleće ravnodnevnice.

Pravoslavne crkve, koje se drže Nikejskog kanona, poštuju pravilo da se Vaskrs ne može slaviti istovremeno sa jevrejskom Pashom.

Ovim se naglašava pripadnost Nikejskom hrišćanskom kanonu čije su odredbe delom napustile katolička i protestantske hrišćanske crkve, koje Vaskrs slave bez obzira na jevrejsku Pashu.

Prema hrišćanskom predanju, Isus je umro u dane Pashe pa se u nekim jezicima ovaj naziv zadržao i za praznik njegovog Vaskrsenja.

Vaskrs je, dakle, pokretan praznik, koji se određuje prema prirodnom kalendaru i uvek se vezuje za nedelju sa odstupanjem od 35 dana, između 4. aprila i 8. maja.

Vaskršnje slavlje je za vernike kraj Velikog posta, a prvi mrsni zalogaji su vaskršnja jaja koja, se prema drevnom običaju, farbaju u crveno kao simbol prolivene krvi Hristove.