Prijedlog Amandmana na Ustav BiH

Amandman na Član IV stav 1

Ustava Bosne i Hercegovine

Dom naroda se sastoji od 18 delegata, od kojih su dvije trećine iz Federacije (pet Hrvata i jedan predstavnik Rimokatoličke Crkve, pet Bošnjaka i jedan predstavnik Islamske vjerske zajednice BiH) i jedna trećina iz Republike Srpske (pet Srba i jedan predstavnik Srpske Pravoslavne Crkve)

a) Imenovane hrvatske i bošnjačke delegate iz Federacije biraju hrvatski, odnosno bošnjački delegati u Domu naroda Federacije. Delegate iz Republike Srpske bira Narodna skupština Republike Srpske. Vjerske predstavnike u Domu naroda imenuju i razrješavaju Rimokatolička crkva, Islamska vjerska zajednica i Srpska Pravoslavna Crkva.

Razlozi:

Prisustvo vjerskih predstavnika u parlamentu ne bi bio izuzetak ili naša specifičnost. Ovi predstavnici imaju svoja mjesta i u Britanskom parlamentu, te bi smo po uzoru na najstariju tradiciju modrenog parlamentarizma, u naš sistem prenjeli, neosporno korisne, tekovine iste.

Vjerske zajednice najjasnije predstavljaju identitet jednog naroda, odnosno nacije. Crkve, odnosno vjerske zajednice su ogledala u kojima se ogleda cjelokupno lice jednog naroda, u njima su objedinjene tradicija, vjera i svakodnevni život. Istorija naših naroda pokazuje da su upravo one čuvari svega onoga što jedan narod čini narodom. Srpska Pravoslavna Crkva je čuvala i sačuvala identitet Srpskom narodu kroz pet vjekova surovog robovanja i proganjanja čime je stekla svako pravo da to nastavi i ubuduće.

Iz više razloga nije moguće porediti političke partije i Crkvu. Neki od tih leže u trajnosti političkih partija i trajnosti politike, odnosno politika koje sprovode. Iz ovih razloga nije adekvatno nacionalni identitet vezivati samo za političke partije, jer su one prolazne i promjenljive, a naconalni identitet je nepromjenljiv (u velikoj mjeri određen istorijom koja je nepromjenljiva kategorija) i trajan koliko i jedan narod. Vjerski predstavnici su s'toga i najbolji nosioci nacionalnog interesa svog naroda. U prilog ovome ide i to što vjerski predstavnici predstavljaju cjelokupni korpus jednog naroda, odnosno nacije, bez obzira na stranačku pripadnost, te se sa njima može, i indentifikuje se najveći broj pripadnika jednog naroda, odnosno nacije.

Predviđeno je da mjesto vjerskih predstavnika bude u Domu naroda iz razloga što je primarna funkcija Doma naroda zaštita vitalnog nacionalnog interesa. Takođe, članovi Vijeća naroda se ne biraju neposredno već posredno što odgovara jedinom mogućem izboru vjerskih predstavnika jer je našem podneblju nezamislivo, a vrlo često i inkompaktibilno, da se vjerski predstavnici kandiduju na izborima.

Pored ovih razloga smatram da bi uloga vjerskih predstavnika u radu Domu naroda bila konstruktivna i ojačala bi povjerenje građana u institucije. Vjerski predstavnici su u najneposrednijem kontaktu sa narodom, te samim tim jača osjećaj neposrednijeg učešća kod običnih građana u rad Parlamentarne skupštine. Takođe, njihovo prisustvo u Domu naroda bi doprinjelo procesu mirenja naroda i povećanju međuetničke trpeljivosti.

Obrazloženja Amandmana:

Broj vjerskih predstavnika je takav da bi bio ispoštovan paritet konstitutivnih naroda.

Pod pojmom vjerskog predstvanika podrazumijeva se lice koje obavlja svešteničku dužnost ili vjersku službu.

Amandman na član IV stav 1 pod a) propisuje da vjerske predstavnike u Dom naroda imenuju vjerske zajednice, kao jedine legitimne da određuju svoje predstavnike uopšte. Iz tog razloga nije moguće da bilo ko drugi određuje predstavnike ispred vjerskih zajednica zastupljenih u Domu naroda do one same.

Ovaj Amandman takođe propisuje da opoziv mandata vjerskih predstavnika određuju vjerske zajednice. To je iz razloga što se pod definicijom pojma vjerskog predstavnika, podrazumijeva lice određenog zvanja ili službe, koja mogu da prestanu. U tom slučaju konkretno lice više ne bi ispunjavalo uslov kojeg je nužno ispuniti za obavljanje propisane funkcije vjerskog predstavnika. U ovom slučaju vjerska zajednica može da opozove svog vjerskog predstavnika. Uz mogućnost određivanja dužine mandata, crkvama i vjerskim zajednicama je ostavljeno na volju da li će i koliko dugo će da učestvuju u radu Vijeća naroda. Ovim se željela zaštititi autonomija crkava i vjerskih zajednica.