Nepravda najviše boli

Suđenje protiv države BiH, po tužbi pravoslavnog sveštenika Jeremije Starovlaha i njegovog sina Aleksandra, koje su vojnici tadašnjeg SFOR-a pretukli na jučerašnji dan u Palama, prije četiri godine, pred Sudom BiH trebalo bi da počne u narednih šest mjeseci, izjavio je Miljkan Pucar, advokat Starovlaha.

On je pojasnio da se tužbom traži naknada štete za pretrpljene povrede, umanjenje životne sposobnosti i strah.

- Tužena je država BiH, jer je potpisala da prenosi svoje suverene nadležnosti na SFOR i NATO. Pošto BiH, kao država, nije ništa učinila da zaštiti svoje građane, onda smo mi podnijeli tužbu protiv BiH - pojasnio je Pucar.

On je podsjetio da se i u Ministarstvu spoljnih poslova BiH vodi postupak na osnovu zahtjeva Vlade RS od prošle godine da odštetni zahtjev Starovlaha bude riješen diplomatskim putem, preko institucija BiH.

Vlada RS zadužila je Ministarstvo pravde RS da ostvari kontakt s Ministarstvom spoljnih poslova BiH, kako bi bila pokrenuta diplomatska inicijativa za pitanje odštete porodici Starovlah.

Pripadnici međunarodnih snaga u BiH, NATO i tadašnjeg SFOR-a, prije četiri godine, u noći 31. marta na 1. aprila 2004. godine, izveli su vojnu akciju u Palama, u kojoj su teško povrijedili sveštenika crkve Uspenija presvete Bogorodice, paroha Jeremiju Starovlaha i njegovog sina, vjeroučitelja Aleksandra.

Vojnici su oko jedan sat iza ponoći, uz upotrebu sile, vatrenog oružja i eksploziva, upali u Parohijski dom, koji se nalazi uz crkvu, a potom i u stanove sveštenika Starovlaha i Momira Zekića, koji se nalaze iznad prostorija Parohijskog doma.

Neposredno po upadu u stan Starovlaha, vojnici su Jeremijinu suprugu, Vitorku, zatvorili u jednu sobu, a njega i sina Aleksandra počeli brutalno da tuku. Aleksandar, koji se oporavljao od operacije žuči, od siline udaraca pao je u komu.

Nakon jednočasovnog iživljavanja, pripadnici multinacionalnih snaga teško povrijeđene Starovlahe prebacili su helikopterom u tuzlansku bolnicu. Polumrtva tijela samo su unijeli u bolnicu i spustili ih na pod hodnika te nakon toga brzo napustili ovu zdravstvenu ustanovu.

Iako su pripadnici multinacionalnih snaga tvrdili da su Starovlasi povrede dobili od detonacije eksplozije dinamita, medicinskim nalazima utvrđeno je da su brutalno isprebijani. Jeremija je zadobio povrede glave, grudnog koša, rebara i kičmene kosti i hitno je operisan, kao i Aleksandar, koji je tek nakon neizvjesnog i upornog liječenja izašao iz komatoznog stanja.

Jeremiji i Aleksandru ostale su trajne posljedice. Aleksandar je stoodstotni invalid, kome je potrebna stalna pomoć.

I Istražna komisija o događajima u Palama, čiji je izvještaj usvojio i Predstavnički dom Parlamentarne skupštine BiH, potvrdila je da su Starovlasi povrijeđeni tupim predmetom, teškim i zamahnutim mehaničkim oruđem i dijelovima tijela.

U izvještaju se, kao nesporno, navodi da su vojnici, nakon akcije, teško povrijeđene Starovlahe ostavili u hodniku tuzlanske bolnice kao NN lica, a da su ljekari odmah konstatovali teške povrede glave, vratnog pršljena i slomljene nadlaktice kod oca Jeremije, kao i prelom svih kostiju lica i rane na grudnom košu kod njegovog sina Aleksandra.

Svoje zaključke Komisija je izvela na osnovu podataka koje su dobili iz tuzlanske bolnice, Okružnog tužilaštva u Istočnom Sarajevu, MUP-a RS, Ministarstva bezbjednosti i VMA.

Napadnuti zbog "Dnevnog avaza"

Zvanični stav multinacionalnih snaga za ovu akciju bio je da su je izveli zbog, navodno, čvrstih dojava da se tu nalazi osumnjičeni za ratne zločine Radovan Karadžić.

Tadašnji međunarodni predstavnik u BiH, Pedi Ešdaun, opravdao je akciju SFOR-a, prvobitno izjavivši da se ona bazirala na članku "Dnevnog avaza", nekoliko dana prije brutalne akcije, u kojem se navodi da je sveštenik Jeremija, navodno, rekao da je dužnost svakog sveštenika da čuva Karadžića, te da je neophodno obnoviti četnički pokret u BiH.

Na početku rata u BiH, sveštenik Starovlah bio je na službi u Ilijašu, sve do 1997. godine.

NATO i SFOR ne priznaju krivicu

Za liječenje Starovlaha do prošle godine potrošeno je više od 60.000 KM, a NATO i SFOR nudili su 70.000 KM, ali ne kao odštetu, nego kao čin dobre volje. Multinacionalne snage u BiH isplatile su Crkvenoj opštini Pale za oštećenje Parohijskog doma 6.150 evra.

Osim Italije, ostale zemlje članice NATO, čiji su vojnici u sastavu SFOR-a, a za koje se vjeruje da su učestvovali u akciji, uglavnom su se oglušile o zahtjeve Okružnog tužilaštva iz Istočnog Sarajeva o utvrđivanju krivične odgovornosti njihovih državljana.

Neke od njih, poput Velike Britanije i Slovenije, traže da im prvo budu dostavljena imena njihovih vojnika, jer bez toga, navodno, ne mogu da pokrenu istragu.