Pet tajni moskovskog Kremlja

 

Ana Sorokina

Uspenska saborna crkva izgrađena je krajem 15. veka. To je glavni hram u Kremlju u kome su krunisani i venčavani sa carstvom vladari Rusije. Požar iz 1626. godine ozbiljno je oštetio crkvu, a u periodu 1642-1643 car Mihail Fjodorovič naredio je da se obiju stare freske i hram ponovo oslika.

Kako su se samo savremeni restauratori zapanjili kada se ispod ikonostasa pojavio stari živopis.

„Otkrili smo tri nivoa ornamenata bez teksta i iznad njih medaljone sa likovima svetitelja“, kaže kustos hrama Aleksej Berkov. Dve gornje kompozicije živopisane su 1643. godine, kao i veći deo fresaka u hramu. Donje potiču ili s kraja 15. veka kada je urađen prvi ikonostas ili iz 1515. godine kada je završeno oslikavanje hrama. Na jednoj od fresaka pronađeni su tragovi pričvršćivanja prvog ikonostasa, i to nam omogućava da razumemo kako su se freske sačuvane. Najverovatnije je bilo nezgodno da se obijaju. Restauratori nastavljaju da tragaju za drevnim živopisom i na drugoj strani.

Luster od ukradenog srebra

 

Ana Sorokina

Posle ulaska u Moskvu Napoleonove vojske 1812. godine iz Uspenske saborne crkve nestalo je gotovo celokupno srebro. Sačuvan je samo sarkofag sa moštima mitropolita Jone, koji se po predanju pojavio pred Francuzima sa pretećom pesnicom, pa nisu hteli da rizikuju. Ali kada se Napoleonova vojska povlačila plen, a bilo je to oko 300 kilograma plemenitog metala, oduzet je i vraćen u hram. U tom trenutku metal je već bio pretopljen, pa je 1817. godine od njega napravljen crkveni luster, polijelej, ukrašen cvetovima i vinovom lozom.

Najstarija ulica

 

Ana Sorokina

Pre nekoliko vekova na teritoriji Moskovskog Kremlja živeli su boljari, trgovci, nalazila se manastirska podvorja i službeni stanovi činovnika. Ovde su bile tesne, uske ulice prepune raznih zgrada. Od vremena Ivana Trećeg stalno se nešto rekonstruisalo, prosecane su nove ulice, rušene stare zgrade i građene nove, postavljani i uklanjani spomenici.

Kremlj danas čine prostrani trgovi i zeleni parkići. Ali sačuvana je i jedna bezimena ulica koja se nalazi između Patrijaršijskog dvorca i Uspenske saborne crkve. Ona vodi od Sabornog trga, s jedne strane, do glavnog ulaza u crkvu, s druge. Želite da vidite kako je nekada izgledao Kremlj? Orijentišite se prema krstu s leve strane od zdanja Uspenskog sabornog hrama.

Duhovi srušenih zgrada

 

Ana Sorokina

Kremlj je ostao bez brojnih spomenika arhitekture kako u prvoj deceniji posle revolucije tako i tokom mnogih rekonstrukcija pre nje. Na mestu nekih od njih ostali su zanimljivi artefakti. Ostaci temelja Malog Nikolajevskog dvorca koji je voleo da posećuje car Nikolaj Prvi nalaze se na trgu preko puta Car-zvona. U blizini kroz staklo vide se i ostaci Čudovskog manastira, srušenog 1929. godine. Iza arheoloških iskopina nalazi se novi podzemni muzej koji će uskoro biti otvoren.

Tajni bunar

 

Dmitrij Mozžuhin (CC BY 3.0)

U Ugaonoj arsenalskoj kuli (pored Groba neznanog junaka) nalazi se jedini sačuvani bunar u Kremlju i jedan od najstarijih u Moskvi. Kula je izgrađena krajem 15. veka upravo na mestu izvora kako bi se u slučaju opsade tvrđava obezbedila vodom. Izvor se pokazao kao vrlo ćudljiv, a nivo vode nekoliko puta toliko se podizao da je plavio čitav prostor. Sovjetski stručnjaci su tek 1975. godine shvatili kako je u prošlosti rešavan taj problem. Ispostavilo se da od bunara vodi galerija prema podzemnoj reci Neglinki gde otiče suvišna voda. A kada galeriju zakrči đubre izvor plavi kulu. Bunar se danas ne koristi mada je tehnički ispravan i voda otiče u Neglinku. Turistima je zabranjena poseta iz bezbednosnih razloga.