Kako je korona virus raskrinkao evroatlantski mit

„Evropska solidarnost ne postoji, to je bila bajka na papiru“ – izjavio je 15. marta ove godine predsjednik Srbije Aleksandar Vučić na konfereciji za štampu, na kojoj je objelodanio uvođenje vanrednog stanja i dodao: „Zamolio sam našeg prijatelja i brata predsednika Si Đinpinga, garantujući mu vekovno čelično prijateljstvo sa malom Srbijom da nam pomogne. Tražio sam od Kine da nam pošalju sve, čak i da nam pošalju lekare.“

Ono što je momentu najveće humanitarne krize sa kojoj se svijet sreće od Drugog svjetskog rata objelodanio predsjednik Vučić, proročki je uviđao Slobodan Milošević. Sada već daleke 1997. godine, Milošević je posjetio NR Kinu i tamo odveo delegaciju od 30 vodećih jugoslovenskih privrednika. Pored više unosnih ugovora i ekonomskih sporazuma, SR Jugoslaviji je tada odobrena direktna finansijska pomoć i krediti pod najpovoljnijim mogućim uslovima.


Milošević i Đijan Cemin


Miloševićevu viziju da od Srbije i Crne Gore stvori glavnog kineskog strateškog partnera u Evropi, srušio je petooktobaraski prevrat. Društvena preduzeća koja su trebala da privatizuju kineske kompanije pokloljene su zapadnim multinacionalnim kompanijama i domaćim tajkunima. Većina ih nažalost više ne postoji.

Srbija otvorila oči

Točak istorije se nažalost ne može vratiti unazad. Istinu, ma kako bila bolna, bolje je svakako saznati ikad, nego nikad. Ako je nešto pozitivno bilo u ovom zlu koje nas je zadesilo početkom 2020. godine to je uviđanje realnosti, koju već ravno decenijama maskira evroatalntski mit. Pored Kine, koja je Srbiji poslala podršku i više nego što je traženo, tamošnja vlada se juče za pomoć u borbi protiv pandemije korona virusa obratila i Rusiji. Očekuje se da predsjednik Putin srbski zahtjev pomoć pozitivno riješi možda već i u narednih 48 časova.

Evropska solidarnost bio je termin koji je se koristio da označi izuzetnost i savršenost Evropske Unije, u odnosu na ostale transnacionalne asocijacije i subjekte u međunarodnim odnosima. Prvo ozbiljnije iskušenje, kao što je korona virus, pokazao je da je to bila iluzija, odnosno “bajka na papiru“ kako reče predsjednik Vučić.

Širenje zaraze u Italiji i Španiji, te projekcije kretanja epidemije u drugim zemljama, pokazalo je da će svaka pojedinačna zemlja članica biti prinuđena da se bori sama sa epidemijom. Međusobnu izolaciju po svim osnovama većina članica EU vidi kao put za izlazak iz krizne situacije.


Aleksandar Vučić, foto: snimak ekrana


Čemu služi NATO?

Pokazalo se da svemoćni Brisel, i druge strukture u kojima participiraju evropske zemlje, poput recimo NATO pakta nisu sposobne da održe čak ni vjeru u solidarnost i jednistvo. Recimo, alijansa raspolaže moćnim labaratorijama i ekspertima koji se aktivno bave istraživanjem virusa. Međutim, u nastaloj humanitarnoj katastrofi NATO pakt se drži kao da se koronavirus pojavio na nekoj drugoj planeti, a ne da hara državama koje su ga osnovale prije 71 godinu. Umjesto borbi sa virusom i pomoći pogođenom stanovništvu zemalja članica, NATO se, uključujući i teritorije gdje bukti epidemija korona virusa, bavi odavno isplaniranom glomaznom vojnom vježbom “Defender Europe 2020“.

Odavno se u EU hvališu specifičnim institutima i mehanizmima za pomoć državama članicama u kriznim situacijama. U ovim teškim uslovima italijanski premijer Đuzepe Konti predložio je da se za borbu sa pandemijom i njenim posledicama iskoriste sredstva fonda osnovanog za rješavanje problema nacionalnog duga zemalja članica EU. Taj fond u ovom momentu poseduje oko 500 milijardi evra. Osim toga, EU je u stanju da donese i dopunske mjere za podršku nacionalnim ekonomijama, koje se suočavaju sa najvećim problemima kroz stabilizacione mehanizme. Tako su Italijani takođe predložili da se iskoriste i dopunski kreditni potencijali EU, kroz emisiju hartija od vrijednosti, evroobveznica koje bi svima u nevolji bile dostupne pod istim uslovima.



Igor Damjanović

Međutim postoji realna skepsa da će italijanski predlozi teško biti realizovani. Naime, malo je vjerovatno da će finansijski stabilne zemlje svojim resursima podržati popraljanje situacije u slabijim zemaljama i pristati da se njihov javni dug dovede u korelaciju za dugom visoko zaduženih zemljama članica EU. Evropska centralna banka (ECB) ipak je ponudila program stimulacije ekonomije, koji bi pružio zemljama više sredstava za borbu sa epidemijom korona virusa. Tako će do kraja 2020. Godine ECB kupovati obveznice država članica, što međutim u perspektivi može negativno da utiče na integraciju u budžetima zemalja evrozone.

Neprijateljstvo Češke i Poljske prema Italiji

Pored neizvjesnosti podrške zajedničkih institucija EU, Italija se u vrijeme svog najvećeg stradanja od Drugog svjetskog rata, suočava gotovo i sa nerazumljivim, gotovo neprijateljskim odnosom drugih zemalja članica “evropske porodice naroda“, kako to vole da kažu naši balkanski evrofanatici. Tako recimo, Poljska nije dozovolila prelet preko svoje teritorije ruskim avionima sa humanitarnom pomoći i ljekarskim timovima namijenjenim Italiji, dok je Češka Italijanima zaplijenila pošiljku medicinske opreme iz Kine.

Umjesto “saveznika“ iz NATO pakta i braće iz “evropske porodice naroda“ Italiji u ovom momentu pomažu Kina, Rusija i malena Kuba, izmučena 60-o godišnjim američkim sankcijama. Da se nehumani i čudovišni karakter američkih sankcija prema Kubi i drugim nepokornim zemljama Latinske Amerike, prenosi i na evropske zemlje vidjeli smo početkom ovog vijeka. To što su kubanski ljekari masovno radili u bolnicama Venecuele nakon pobjede Bolivarske revolucije, SAD su iskoristile da stopiraju i za nekoliko godina odlože nabavku savremenih medicinskih aparata evropskih proizvođača, poput Filipsa, koje je naručila vlada Huga Čaveza. Izgovor je bio da to kršenje Embarga prema Kubi, jer su se u Filipsovim aparatima nalazila tehnička rešenja koja su patentirali američki naučnici. Imajući u vidu ranije postupanje prema Venecueli, neće biti iznenađenje da SAD možda i Italiji, sada kada su tamo stigli kubanski ljekari, uvedu sankcije.

Dragocjena i najvažnija pomoć u ovom momentu Italiji je, ma kako to izgledalo formalno apsurdno, stigla je iz Rusije, kojoj je ista Italija zajedno sa ostalim članicama EU i NATO-a prije ravno 6 godina uvela sankcije. Italijanski ministar inostranih poslova Luiđi Di Majo i načelnik generalštaba general Enco Vičereli dočekali su 14 transportnih aviona Il-76 sa medicinskom opremom, specijalizovanim vozilima i 100 prekaljenih ljekara i medicinskog osoblja, koje se ranije širom svijeta hvatalo u koštac i sa opasnijim bolestima od korona virusa, kao što je ebola u Africi. Pravo sa aerodroma, ruski konvoj se uputio u epicentar epidimije Bergamo.


Kad je teško – Rusija

Uprkos svemu što se desilo prethodnih godina, Rusija je pružajući ruku stradalnom italijanskom narodu praktično demonstirala što znači solidarnost i odgovornost. Fiktivna evropska solidarnost pukla je pred prvim ozbiljnijim iskušenjem kao mjehur od sapunice. Srbiji je korona virus otvorio oči, a mi u Crnoj Gori bojim se još dugo ćemo ostati zaglavljeni i zarobljeni u evroatlantskom bespuću.

Igor Damjanović, IN4S