U Srbiji manje beba nego u vreme balkanskih ratova

10.04.2019. god.

Svet je za pola veka porastao i sada ima četiri milijarde ljudi više nego 1969. godine. Sa druge strane, Srbija i Evropa beleže sve manje stanovnika. Demograf Goran Penev kaže da bi do 2061. godine u Centralnoj Srbiji i Vojvodini moglo doći do smanjenja stanovništva za 20, 30 odsto. Ističe da je starosna struktura potpuno poremećena.

Demografski grafikoni već godinama upozoravaju Srbiju. Ne samo da imamo najniži prirodni priraštaj u odnosu na sve bivše jugoslovenske republike, već smo i jedna od samo 32 države sveta koja beleži pad broja stanovnika.

Negativni prirodni priraštaj ima samo 18 zemalja sveta, od kojih se 17 nalazi u Evropi.

Zbog toga i sve masovnijeg odlaska mladih iz zemlje, Srbija ima nepovoljnu starosnu strukturu, jer je prosečna starost skoro 43 godine, prenosi RTS.

Ako se nastave sadašnji demografski trendovi, prognoze UN su da će na teritoriji Srbije 2061. godine živeti tri miliona ljudi manje nego danas.

Demograf Goran Penev iz Instituta društvenih nauka objašnjava da se te prognoze odnose i na teritoriju Kosova i Metohije.

Ukoliko se ostvare neke od naših projekcija za Centralnu Srbiju i Vojvodinu, broj stanovnika mogao bi biti manji za 20 do 30 odsto, što je više od projekcija UN, rekao je Penev.

Objašnjava da na ovakav trend utiču brojni faktori – niska stopa rađanja, odlazak stanovništva iz zemlje i umereno produženje očekivanog trajanja života.

"Imajući u vidu ostareno stanovništvo, prosečna starost je 43 godine, međutim bitnije je da je čak 33 odsto više starijih od 65 godina nego mlađih od 15 godina. Potpuno je poremećena starosna struktura", rekao je Penev.

Prema njegovim rečima, to što naša država stari nije neuobičajeno imajući u vidu da ceo svet stari. Međutim, ukazuje na to da Srbija spada u grupu zemalja sa demokrafski najstarijim stanovništvom na svetu.

Odlaganje rađanja i uticaj razvoda

Penev kaže da sve kasnije rađanje dece i razvodi utiču na demografsku sliku, ali ne u tolikoj meri kako smatraju laici.

"Međutim, problem je što sve veći procenat žena iz fertilnog perioda izlazi bez dece. To je ono što je novo u poslednjih desetak, 15 godina za Srbiju. Nije problem ako se promeni starosni model fertiliteta, ali ako za posledicu imamo sve veći udeo žena bez dece – to je već alarmantno", ističe Penev.

Upozorava da se nepovoljni demografski trendovi nastavljaju, te da je 2018. godine prvi put u proteklih 120 godina u Srbiji bio manji broj živorođenih nego u godinama nakon Prvog i Drugog balkanskog rata.

Početkom 50-ih godina u Srbiji se rađalo oko 160.000 dece, a sada je taj broj 65.000. Međutim, Penev ukazuje na to da se to iz godine u godinu smanjuje, te da je prvi put zabeleženo manje od 65.000 živorođenih.

Stara slika Evrope

"Povećanje broja stanovništva prisutno je u celom svetu osim u Evropi, Evropa je i demografski stari kontinent. I niske stope rađanja i smanjenje broja stanovnika su najprisutniji u Evropi. Jedino se u Africi povećava broj stanovnika, pa su projekcije UN da će do 2050. jedino Afrika povećati udeo u ukupnom stanovništvu sveta", rekao je Penev.

Komentarišući da li migracije mogu da nadomeste te gubitke, ovaj demograf kaže da to zavisi od više faktora, među kojima je i politička situacija.

"Poslednjih godina smo imali jak imigracioni talas u Evropu, gde je došao ogroman broj migranata iz Azije i Afrike. To je sada smanjeno ali treba biti obazriv.... Granica mogu da se zatvore", rekao je Penev.

Ukazuje na značaj evropskih parlamentarnih izbora, koji bi mogli da promene političke uslove – ukoliko na njima pobede stranke koje se zalažu protiv prihvata migranata.

Izvor
foto: © D. Jevremović / Politika/ vostok.rs