Nikšić proslavio jubilej: Ujedinjenje 1918. je ispunjenje vjekovnog sna

27.11.2018. god.

Svečana akademija povodom 100 godina od oslobođenja i ujedinjenja Crne Gore i Srbije održana je sinoć u Crkveno-narodnom domu Sveti Vasilije Ostroški u Nikšiću.

Svečanu akademiju organizovao je „Srbski narod Nikšića“, a počela je intoniranjem himne kralja Nikole Petrovića „O namo, namo za brda ona“.

U prepunoj sali Crkveno-narodnog doma okupljenima su se obratili protojerej-stavrofor Dragan Krušić, dr Budimir Aleksić, narodni poslanik i Janko Jelić, književnik.

-Ovaj veliki, svenarodni i svesrbski jubilej je jedinstvena prilika da se podsjetimo na naše znamenite pretke i njihovu u Gospodu sveugodnu žrtvu, a ujedno i moralna obaveza i dug nas njihovih potomaka da ih nikad ne smijemo zaboraviti, jer ukoliko bi ih ne daj Bože zaboravili mi bismo pali u najtežu i svepogubnu bolest savremenog čovjeka koja se zove zaborav, rekao je protojerej-stavrofor Dragan Krušić.

Protojerej-stavrofor Dragan Krušić, foto: IN4s.net

„Prije 100 godina Velika narodna skupština u Podgorici proglasila je ujedinjenje sa Srbijom. Srbski narod u Crnoj Gori u odlukama skupštine iskazao je nasušnu potrebu da se sjedini sa jednorodnom i jednokrvnom braćom poštujući istorijsko i prirodno načelo, jedan narod – jedna država“, istakao je otac Krušić i dodao:

„Podgoričkoj skupštini ne može se osporiti legitimitet. Uostalom, priznanjem novostvorene države Srba, Hrvata i Slovenaca na konfernciji mira u Versaju priznati su svi referendumski procesi koji su doveli do konstituisanja države Srba, Hrvata i Slovenaca“.

Krušić je istakao da je Podgorička skupština verifikovala težnju srbskog naroda za stvaranje nacionalne cjeline. Krušić je naglasio da je nacionalna cjelina krajnji cilj i potreba svakog istorijski svjesnog naroda. Ona podrazumijeva ne samo teritorijalno jedinistvo nego duhovnu, političku, kulturnu integralnost.

„Ubrzo nakon stvaranja države Srba, Hrvata i Slovenaca ostvareno je i duhovno jedinstvo srbskog naroda. Godine 1920. uspostavljena je i administrativna crkvena cjelina koja je znatno osnažila status i značaj Srpske pravoslavne crkve u novostvorenoj državi Srba, Hrvata i Slovenaca“, istakao je otac Krušić i zaključio:

„Međutim, u drugoj polovini 20 vijeka sumnjivi politički projekti i ideologije rastočili su jedinstvo i cjelinu srbskog naroda. U Prvom i Drugom svjetskom ratu Srbi su svojim satiranjem ozbiljno ugrozili biološku supstancu. Srbski narod u Crnoj Gori je nakon Dugog svjetskog rata doživio identiteski sunovrat sa poraznim posljedicama. Pod uticajem raznih politika i ideologija Crna Gora je svoju državnu i političku strategiju gradila na antisrpstvu praveći otklon od Boga, Njegoša, Kosovskog zavjeta i jezika“.

Aleksić: 1918. je ostvarena viševjekovna želja

-Na Podgoričkoj skupštini je ostvarena viševjekovna želja srbskog naroda Crne Gore i Srbije za ujedinjenjem i stvaranjem jedinstvene srpske države. Ostvaren je veliki istorijski san, san o srbskom jedinstvu. Naime, pet vjekova su se naši preci borili da bi dočekali dan da se ujedine sa svojim sunarodnicima iz drugih srbskih zemalja, rekao je dr Budimir Aleksić, poslanik DF.

„Pitanje ujedinjenja Crne Gore i Srbije postavljeno je na dnevni red još tokom trajanja Prvog svjetskog rata. Među Crnogorcima u emigraciji bio je izuzetno jak pokret za bezuslovno ujedinjenje Crne Gore i Srbije. Veoma važnu ulogu u realizaciji ujedinjenja Crne Gore i Srbije imao je i komitski pokret u Crnoj Gori. Od samog svog formiranja, od sredine 1916. ovaj pokret se odlučno zalagao za ujedinjenje Crne Gore sa Srbijom, pod dinastijom Karađorđevića. To se najbolje vidi iz rezolucije koju su komite usvojile na zboru u Dobrilovini 10. jula 1918. gdje se, između ostalog, kaže: „1) Da se produži borba protiv okupatora do konačnog istjerivanja iz zemlje i ujedinjenja Crne Gore i Srbije pod dinastijom Karađorđevića“, naglasio je Aleksić i dodao:

„Na izborima su učestvovale dvije liste – „bjelaši“ i „zelenaši“. Učešće na izborima uzeli su i Albanci i muslimani koji su birali svoje poslanike. Na izbore su izašli svi oni koji su imali pravo glasa. Na izborima je izabrano 169 poslanika. Kasnije, četvorici od njih nijesu verifikovani mandati, tako da ih je ostalo 165.

Prema raspoloživim podacima i zapisima savremenika izbori su održani „bez ikakvog terora, u najboljem redu, bez ikakvog ozbiljnog incidenta“.

100 godina oslobođenja i ujedinjenja, foto: IN4s.net

Aleksić je istakao da u ozbiljnoj istoriografiji nema sporenja o Podgoričkoj skupštini, njenom značaju i posledicama.

„Sporove o ovom događaju pokretali su i pokreću pseudoistoričari, politički ostrašćeni publicisti i novinari, kao i političari – iz reda crnogorskog separatističkog pokreta. Njihova je teza da je Podgorička skupština bila nelegalna i nelegitimna. Naime, sama činjenica da su zelenaši prihvatili da uzmu učešća u izborima za tu Skupštinu govori o tome da su oni ujedinjenje a priori prihvatili. Oni su, dakle, ovu Skupštinu smatrali kvalifikovanom da rešava o sudbini Crne Gore. To potvrđuje ne samo njihovo učešće na izborima nego i njihova žalba ovoj istoj Skupštini u vezi sa izborima na Cetinju. Uostalom, da ujedinjenje prihvataju oni su i sami izjavljivali“, naglasio je Aleksić i istakao:

„Crnogorski separatisti ignorišu činjenicu da je saziv crnogorske skupštine iz 1914. reprezentovao samo polovinu stanovništva i teritorije ondašnje Crne Gore; oblasti koje su ušle u sastav Crne Gore nakon Balkanskih ratova nijesu imale svoje predstavnike u crnogorskoj skupštini. Osim toga, kapitulacijom Crne Gore 1916. prestala je da postoji njena državna organizacija i suverena vlast (uspostavljena je okupaciona vlast), pa dakle i zakonodavna vlast. Prema tome, i de iure i de facto skupština Kraljevine Crne Gore od tog trenutka više nije postojala.

Ujedinjenje Crne Gore sa Srbijom bilo je istorijska nužnost. To se može lako dokazati i analizom ekonomskih i društveno-političkih činilaca“.

Aleksić se osvrnuo i na kako je rekao „prvog čovjeka i dušu ujediniteljskog pokreta Marko Daković“, koji je bio i osnivač i prvi predsjednik Kluba crnogorske univerzitetske omladine u Beogradu.

„Ono što je danas paradoksalno jeste činjenica da demokratski karakter izbora za Podgoričku skupštinu i njene odluke osporavaju protagonisti i apologeti neregularnog referenduma o državno-pravnom statusu Crne Gore održanom 21. maja 2006. kada je razbijena zajednička država Crne Gore i Srbije. Protivno volji ubjedljive većine državotvornog, pravoslavnog naroda, te (2006) godine realizovan je jedan antidemokratski poduhvat, uz svesrdnu podršku zemalja NATO pakta predvođenih SAD, i uz izdašnu finansijsku pomoć zapadnih centara moći“, rekao je Aleksić.

Aleksić smatra da je paradoksalno da je današnja zvanična Crna Gora, voljom njene vlasti na pozicijama austrougarskog okupatora iz 1916, a ne na pozicijama svojih predaka iz tog perioda. On je takođe naglasio kao što je Austrougarska zabranila ćirilicu, demonizovala Srbiju i srbski narod, i optuživala ih za sve i svašta, a to isto radi i marionetski režim u Crnoj Gori danas.

„Nikakvim zabranama ni administrativnim nasiljem ne može se spriječiti težnja jednog naroda za ostvarenjem njegovog kulturnog, duhovnog, nacionalnog i državnog jedinstva. Ono što su prije sto godina mogli naši preci, možemo i mi danas, a moći će sjutra i naša djeca“, zaključio je Aleksić.

Janko Jelić, foto: IN4s.net

Jelić: Proslava 100 godina oslobođenja u zemlji koja nije slobodna

-U jesen 1918. stigla je sloboda, a san o ujedinjenju je postao java. To su istorijske činjenice i to je istina i iznad istorije. Nema smisla dokazivati, raspravljati i ubjeđivati. Ko u ovo ne vjeruje neka se vrati u pećinu pa počne istoriju da crta iznova, onako kako mu najbolje odgovara, rekao je Janko Jelić književnik.

„Danas, sto godina poslije, mi, ovdje okupljeni, pominjemo te vitezove slobode i slavimo njihovo pregnuće. Slavimo pod nekakvom pomalo smiješnom prijetnjom zabrane. Zamislite, opet nam se dešava, brane nam da slavimo. Ali, prošao sam ovih dana gradom i mogu vam reći da je vijest o zabrani lažna. Ima neke sličnosti između ove današnje lažne zabrane i onih koje su izricane prije pola vijeka i više. Jednom mi je jedna hrabra i mudra starica rekla:

„Sine, nijesu oni nama toliko branili koliko smo se mi bojali da slavimo. A, bogomi je bilo i onih kojima je bilo žao da se troše, ali su znali krijući da sjednu za tuđu trpezu.“

Tako i danas, samo plahi i lakomi slaviti neće, i oni, u stvari, priželjkuju i jedva čekaju da im neko brani. A, bogomi će se neki od njih i obresti za tuđom trpezom, kao juče u Novom Sadu. Tamo jedu i pjevaju slavske pjesme, a ovdje se svađaju, breče i koevitezaju. Mrgodnim licem izvode nekakve karafeke“, istakao je Jelić.

On se pita sa kim se današnji režim svađa oko Velike narodne skupštine i naglašava da se oni svađaju sa svojim djedovima.

„Retroaktivno ih izgone sa velike narodne skupštine u Podgorici. Kidaju im medalje sa Obilićevim likom i imenom, stresaju im ocila sa kapa. Đedovima pasovalo, unucima nije po ukusu. Ne zna se kome je teže, đedovima što se prevrću po grobu, ili unucima što se prevrću u mozgu“, poručio je Jelić.

On je naglasio da danas slavimo stotinu godina od oslobođenja u zemlji koja odavno nije slobodna i još stotinu godina od ujedinjenja u narodu koji se razjedinio gdje god je mogao u državi koja se po svemu razdržavila.

„Može biti da baš u tome i leži razlog izricanja svih ovih izmišljotina i avetluka potonjega doba. Jer, neuporedivo je lakše izmisliti okupaciju 1918, pa je onda tako izmišljenu proučavati, nego priznati da smo danas okupirani“, zaključio je Jelić.

Hor Svetog Novomučenika Stanka, foto: IN4s.net

U zabavnom dijelu programa učestvovao je hor Svetog novomučenika Stanka, Radovan Suknović, koji je na guslama, a potom na fruli izveo par rodoljubivih pjesama, Marko Kovačević je recitovao pjesmu Marko Daković od Matije Bećkovića i stihove Vojislava Ilića Mlađeg zapisane na kapeli Srbskog vojničkog groblja na Zejtilniku, voditelji večeri su bili Nikolina Babović i Spasoje Tomić.

IN4S

Izvor
Sa proslave u Nikšiću, foto: IN4s.net/ vostok.rs

Komentara (0) Ostavite Vaš komentar Objavite novost

PREDHODNA NOVOST

SLEDEĆA NOVOST

NOVOSTI IZ RUBRIKE

Hronika specijalne vojne operacije za 22.1..2024.

Ruski vojnici izveli su udar na parking za avione na aerodromu u rejonu Aviatorskog, uništivši jedan od stacioniranih letelica. Na Kupjansko-Svatovskom pravcu ruske snage su podigle za