Crne demografske prognoze: Do 2032. u Srbiji milion Srba manje!

Srbija će zbog starosti ljudi, pada nataliteta i migracije stanovništva do 2032. godine izgubiti skoro milion stanovnika u odnosu na današnji broj. Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, Srbija je u junu 2008. imala 7.350.222 stanovnika, a procene stručnjaka govore da će u sledećih dvadesetak godina ovaj broj pasti na oko 6.470.000.

Prema podacima Zavoda, u našoj zemlji trenutno ima najviše naselja s manje od 500 stanovnika (2.722), a samo 18 sa više od 50.000 ljudi. Sa smanjenjem broja stanovnika naša zemlja bi uskoro mogla da ostane bez stotina sela i velikog broja seoskog stanovništva. Naime, prognoze stručnjaka Instituta za političke studije govore da će u narednih 15 godina biti ugašeno svako četvrto selo u Srbiji. U poslednjih nekoliko decenija nestalo je više od 2.000 sela, a istu sudbinu može doživeti još 200 u kojima trenutno živi manje od 50 stanovnika prosečne starosti iznad 60 godina!

Jug najkritičniji

Bela kuga najviše pogađa Pčinjski okrug, jug Srbije, Dimitrovgrad, Prijepolje... Poznavaoci demografskih prilika upozoravaju da Srbiji ozbiljno preti odumiranje seoskih naselja. Sudbinu Koritnjaka u Niškoj Banji, Rastelice, Tačevca i Vukojevca u Kuršumliji, Đorđevca u Bujanovcu ili Repušnice u Knjaževcu, koji od 2002. godine nemaju nijednog stanovnika, vrlo verovatno doživeće naselja poput Njegoševa u opštini Bačka Topola, Trešnjevke kod Kragujevca, Krivaje u opštini Sjenica, Brestova kod Novog Pazara i još mnogih drugih u kojima je ostalo manje od 50 duša.

Prazna sela, puni gradovi

Dok se sela prazne, gradski centri poput Beograda, Novog Sada, Niša, pa i Vrnjačke Banje beleže uvećanje broja stanovnika. Poređenja radi, Beograd je 1991. godine imao 1.602.226, a 2008. godine 1.621.396 stanovnika. Niš je 1991. imao 248.086, a prošle godine 255.295, dok je broj građana koji žive u Novom Sadu sa 265.464 za prethodnih 18 godina uvećan na 323.708. Interesantno je da danas i Vrnjačka Banja broji više stanovnika u odnosu na 1991. godine - 26.462, a imala je 25.875 stanovnika.

Kulturolog Divna Vuksanović navodi da građani iz nerazvijenih sredina odlaze u veće gradske centre kako bi lakše pronašli posao i imali bolje uslove za život.

- Napuštanje seoskih zajednica posledica je dugogodišnjih globalnih trendova, ekonomsko-socijalnih i kulturnih uslova. Ljudi beže iz sela u grad da bi obezbedili bolje uslove za život, adekvatno obrazovanje, posao, platu... Tako imamo određena područja gde se populacija umnožava, dok sa druge strane imamo dosta opština koje ostaju bez stanovnika - priča Vuksanovićeva.

Migracije iz sela u grad, kao i omladine u inostranstvo, prema njenim rečima, opšti su trend, ali mi ne moramo u ovom da pratimo druge.

- Srpska nacija je veoma stara, a broj novorođenih je jako mali. Zato bi država morala da stimuliše rađanje i roditeljstvo, a ne da sve prepušta stihiji. Ključ za demografski razvoj nije u medicini, već u raspravi na nivou države. Pored toga što mora da nađe način da zadrži omladinu da ostane u svojim sredinama, država mora da obezbedi sto odsto dohodaka za decu - kaže Vuksanovićeva.

Nebriga države

Prema njenoj oceni, srpska naselja se ne bi pretvarala u pustoš da naša država brine dovoljno o populaciji.

- Države koje brinu o stanovništvu uvode mere koje stimulišu reprodukciju, surogat materinstvo, reprodukciju matičnih ćelija, liberalizaciju kako u zdravstvu, tako i u drugim segmentima društva. Druge samo delom deluju stimulativno. Takva je naša, u kojoj i dalje dominira to patrijarhalno vaspitanje. Ali ni to ne bi bio problem kada bi dete u našoj zemlji bilo gledano kao najveća vrednost i strateški prioritet, kao što je slučaj u Skandinaviji, gde su deca najzaštićenija i gde bukvalno država brine o njima - rekla je Vuksanovićeva.

Psiholog Aleksandra Janković sigurna je da će se usled osiromašenja naroda migracije i ubuduće dešavati, a broj stanovnika smanjivaće se i zbog starosti nacije.

- Ono što možemo očekivati jeste da će se zaista ostvariti priča da će maltene cela Srbija živeti u Beogradu i još nekoliko većih gradskih centara. Nemogućnost zapošljavanja i loši uslovi života isprazniće već uveliko osiromašena manja naselja i seoske sredine. Još tužnije je što mladi jedva čekaju da završe školu i odu iz zemlje. Zato država treba da stimuliše roditeljstvo - smatra Jankovićeva.