Operacija „Koridor `92“- Bitka za put života"Slušaj, Simiću, hoću koridor ka Srbiji preko Trebave. Najkraćim putem. Hoću koridor do Vidovdana, pa makar bio kozja staza. Neću da djeca umiru!"

Poznato je da u istoriji srbskog naroda, a naročito u onoj vojnoj ima mnogo slavnih trenutaka i pobeda koje su naš narod učinile velikim, iako je on po brojnosti populacije jedan od manjih naroda. Sigurno se u slavnu istoriju našeg naroda može upisati i operacija Koridor, operacija koja je u našem narodu poznata i kao – Bitka za put života.

O Vidovdanu 1992. godine, Vojska Republike Srpske (VRS) je okončala, kako su zapisali hroničari i stratezi, najbriljantniju operaciju u toku poslednjeg rata u Bosni i Hercegovini (BiH). Probijanje „koridora“ kroz Posavinu bila je bitka nad bitkama, kojom je posle 40 dana prekida uspostavljen kontinuitet teritorije Republike Srpske (RS) i daljnja komunikacija prema Srbiji.



Operacija Koridor bila je ključ opstanka srbskog naroda izvan Srbije i temelj Republike Srpske.

Tadašnji komandant Prvog krajiškog korpusa Vojske SR BiH general Momir Talić izdao je sredinom juna 1992. potpukovniku Novici Simiću, tadašnjem načelniku Štaba Prve oklopne brigade i komandantu Taktičke grupe jedan, naređenje: "Slušaj, Simiću, hoću koridor ka Srbiji preko Trebave. Najkraćim putem. Hoću koridor do Vidovdana, pa makar bio kozja staza. Neću da djeca umiru!"

Politička situacija u BiH početkom 1992. godine

Tokom političke krize u SFRJ i nakon nasilnog otcepljenja Hrvatske i Slovenije od SFRJ, srbski narod u BiH i Hrvatskoj suočio se sa opasnošću od fizičkog nestanka. Konfuzno stanje u redovima JNA (koja je u to vreme bila jedina legalna vojna sila u SFRJ), i njen pre svega politički poraz u Sloveniji pojačavali su taj strah. Nakon što su počeli oružani napadi na kasarne i jedinice JNA u Hrvatskoj, od strane paravojnih formacija Hrvatske, srbski narod u Hrvatskoj je bio primoran da se samoorganizuje i brani. Već 19. decembra 1991. godine, donesen je ustav i ustrojena Republika Srbska Krajina. A počev od februara 1992. godine započeto je raspoređivanje snaga Ujedinjenih nacija – UNPROFOR. Međutim, to raspoređivanje je teklo sporo i sa ciljanim zakašnjenjem, naročito u zapadnoj Slavoniji gde su bile raspoređene jedinice Petog (banjalučkog) korpusa JNA.



Politička situacija u Socijalističkoj Republici Bosni i Hercegovini (SR BiH), a naročito njena bezbednosna situacija, jasno su odražavali stanje na terenu i opasnost koja se spremala srbskom narodu u BiH.

Nakon čestih nadglasavanja poslanika iz reda srbskog naroda, od strane poslanika hrvatskog i muslimanskog naroda i nakon odluke o nezavisnosti SR BiH i otcepljenju od SFRJ, koju su izglasali muslimanski i hrvatski poslanici u Narodnoj skupštini SR BiH, kao reakcija na tu odluku poslanici iz reda srbskog naroda na Svetog Stefana 9. januara 1992. godine, donose odluku o formiranju Srpske Republike BiH (kasnije Republike Srpske). Srbska Republika BiH proglašena je federalnom jedinicom u Jugoslaviji. Već 28. februara 1992. godine, donesen je ustav Srpske Republike BiH, u kojem je pisalo da teritorija ove republike obuhvata srpske autonomne oblasti, opštine i druge srpske etničke prostore u SR BiH. Republika bi se sastojala ne samo od svih područja gde su Srbi bili većina, nego takođe i od „mesta gde je srbski narod manjina zbog genocida koji je izvršen nad njim tokom Drugog svetskog rata“. Srbska Republika BiH proglašena je delom jugoslovenske federalne države. Dalekovidost političkog vrha srbskog naroda u BiH, pokazaće se ispravnim u predstojećim i veoma krvavim događajima.







 

Sa ciljem da ovladaju pravcem Bosanski Brod-Doboj, regularna Vojska Hrvatske (HV) početkom marta upada na teritoriju SR BiH, i na području sela Sijekovci 26. marta 1992. godine vrši strahovit pokolj nad srbskim stanovništvom u tom mestu. Tom prilikom regularne hrvatske snage, potpomognute novoformiranim muslimanskim oružanim formacijama ubile su i spalile 21 lice srpske nacionalnosti. Dan nakon tog stravičnog zločina, u Sijekovac su došli članovi Predsedništva SR BiH Fikret Abdić i Biljana Plavšić. Međutim, ništa nisu mogli učiniti jer se situacija na terenu lagano otimala kontroli. Sledećih dana hrvatske i muslimanske snage su u Sijekovcu ubile 51 lice srpske nacionalnosti. Ukupno je tih dana ubijeno više od 70 Srba, od kojih se devetoro do danas vodi kao nestalo. U istom trenutku kad je izvršen masakar u Sijekovcu, na kasarnu JNA u Derventi otpočet je napad regularnih hrvatskih snaga. Komandant Petog korpusa JNA general Momir Talić, bio je primoran da deo snaga iz Okučana, uputi kao pomoć opkoljenoj jedinici JNA u Derventi. Tom prilikom dejstvovala je i avijacija JNA po hrvatskim snagama.

Kao najozbiljniji signal da BiH klizi u krvavi rat, bila je i odluka krnje Vlade SR BiH 5. aprila 1992. godine, da bez pristanka srbskog naroda proglasi nezavisnost SR BiH od SFRJ, a nakon tri dana donesena je i odluka o promeni službenog naziva SR BiH u Republika BiH. Kao odgovor na tu odluku, 7. aprila iste godine Srbska Republika BiH proglašava nezavisnost od BiH i ostanak u Jugoslaviji. 

Ipak, kada su Srbija i Crna Gora kao jedine de facto preostale jugoslovenske republike, 27. aprila 1992. godine proglasile Saveznu Republiku Jugoslaviju (SRJ), Republika Srbska i Republika Srbska Krajina su same po sebi izdvojene iz granica federacije, iako sve do 1995. godine to nisu priznale. 

U maju 1992. godine, u Bosanskom Brodu hrvatske snage su ubile 215 Roma među kojima je bilo 115 dece. Grobnica je pronađena u Sijekovcu 2004. godine (u grobnici je pronađeno 59 skeleta od kojih 23 dečija).

Narodna skupština Srpske Republike BiH (12. avgusta 1992, naziv Srbska Republika BiH se menja u Republika Srbska) 12. maja 1992. godine usvaja šest strategijskih ciljeva srbskog naroda u BiH. Istog dana usvojen je i zakon o vojsci i o odbrani čime je stvorena VRS.



Nakon što je Modriča po drugi put pala u ruke neprijatelja, Peti korpus (tad već poznat kao Banjalučki korpus VRS) doveden je u operativno okruženje. Modriča je dva puta bila oslobođena, a drugi put je, jednostavno, pala zato što se „političke strukture“ u gradu nisu mogle dogovoriti oko vlasti. U jednom protivnapadu preko mosta u Odžaku, Hrvati su zauzeli Modriču i formirali 105. brigadu Hrvatskog vijeća obrane (HVO). Samim tim jedina veza sa Srbijom, odnosno ostalim srbskim delovima, bila je prekinuta. Preko Tuzle se nije moglo ići, jer je već bila uspostavljena linija međuetničkog razgraničenja, tako da je Banjalučki (Prvi krajiški) korpus VRS doveden u operativno okruženje gubitkom dela teritorije bivšeg 17. (tuzlanskog) korpusa JNA (kasnije Istočnobosanskog korpusa VRS), i to ne svojom krivicom.



Pripadnici muslimanske ekstremne organizacije „Patriotska liga“ uz pomoć muslimanskih lokalnih vlasti u Tuzli, su 15. maja 1992. godine napale kolonu vozila 17. korpusa JNA, koja je u skladu sa dogovorom, mirno napuštala Tuzlu prema Bijeljini i dalje u pravcu Srbije, čime su prekršile odredbe međunarodnog ratnog prava, Ženevsku konvenciju kao i prethodni dogovor SR Jugoslavije i muslimanskih vlasti u Sarajevu o mirnom povlačenju JNA sa područja Bosne i Hercegovine do 19. maja 1992. godine. Prema izjavama učesnika tog događaja, kolona je napadnuta na Brčanskoj malti sa okolnih zgrada, pa čak i sa zgrade bolnice, a duž celog puta bile su postavljene mine i druga eksplozivna sredstva. Vozila JNA su gorela, a eksplozije su odjekivale na sve strane. Ceo napad direktno je prenosila lokalna televizija „FS 3“, što su potom prikazale i brojne druge televizijske stanice.

Tačan broj oficira, vojnika na redovnom odsluženju vojnog roka i rezervista koji su ubijeni prilikom povlačenja iz Tuzle 15. maja 1992. godine nije utvrđen, a pretpostavlja se da je reč o oko dve stotine. Posmrtni ostaci svih nastradalih još nisu pronađeni, a u spomen-kosturnici u Bijeljini sahranjeno je dvadeset devet tela.

Dvanaest beba





Cela banjalučka regija pa sve do Knina, Benkovca i Obrovca, sa više od milion i po Srba, bila je u okruženju. Bili su to dani puni straha i velike neizvesnosti. Ulice krajiških gradova bile su puste. Nije bilo struje, goriva, cigareta, kafe, pa čak i paste za zube. Zalihe hrane su se drastično smanjivale, a u zdravstvenim ustanovama ponestajalo je lekova i sanitetskog materijala. Bolnice su ostale i bez kiseonika, nije bilo ni tečnosti za hemodijalizu bubrežnih bolesnika. Najkritičnije stanje bilo je u banjalučkom porodilištu, gde je preko bio neophodan kiseonik za inkubatore u kojima su bile bebe.

Tadašnji gradonačelnik Banja Luke uputio je apel za pomoć putem radija, televizije, organizacije UNICEF, kao i preko ostalih međunarodnih humanitarnih organizacije. Avion koji je bio na aerodromu u Beogradu, nekoliko dana čekao je dozvolu od svetskih moćnika, kako bi odleteo u Banja Luku sa neophodnim dragocenim tovarom. Međutim, svetski moćnici su se od tih apela oglušili.



Nedugo zatim zbog nedostatka kiseonika umire 12 novorođenčadi na Klinici za dečije bolesti u Banja Luci. Iako su doktori pokušali da upotrebe i industrijski kiseonik, kojeg su dobili od VRS, to nije bilo dovoljno da se bebe spasu. U takvoj situaciji postojala su samo dva izlaza: ili se prepustiti na milost i nemilost neprijatelju ili krenuti u borbu za put života.


General Novica Simić sa saborcima

Pripreme za početak operacije

Poznato je da se Peti (banjalučki) korpus početkom 1992. godine nalazio u zapadnoj Slavoniji, na izvršavanju redovnih zadatak u sklopu formacije JNA. Tad je već počelo da se sprovodi potpisano primirje, zaključeno januara iste godine i, uglavnom je poštovano. Komanda Korpusa je već tada realno zaključila, da se sprema velika opasnost za srbski narod u BiH. Politički vrh Hrvatske demokratske zajednice (HDZ) i muslimanske Stranke demokratske akcije (SDA), na čijem čelu je bio Alija Izetbegović dogovorili su se o zajedničkom delovanju protiv srbskog naroda i jedinica JNA u BiH. Marta 1992. godine, snage reguralne hrvatske vojske upadaju u BiH kod Sijekovac i vrše pogrom nad srbskim stanovništvom. U tim događajima već dolazi do oružanih sukoba, tako da je u maju načelnik Štaba Korpusa, general Boško Kelečević, sa grupom starešina poslat na prostor Dervente radi sagledavanja ukupne situacije i stanja zbog eventualnog angažovanja, ako to bude trebalo, u sprečavanju međuetničkih sukoba.



Dalje od Dervente, sve do Tuzle i Drine, bila je zona odgovornosti 17. (tuzlanskog) korpusa JNA. U međuvremenu situacija se pogoršala. Pretila je opasnost da cela regija bude zahvaćena ratom – od Kupresa preko Vlašića do Posavine i Semberije.



Uočavajući opasnost koja se spremala, komanda Korpusa na čelu s generalom Momirom Talićem, odlučuje da počne sa izvlačenjem dela jedinica na prostor BiH, sa osnovni ciljem da te jedinice svojim prisustvom spreče planirani genocid nad srbskim narodom. U međuvremenu dolazi do oružanih sukoba između jedinica 17. (tuzlanskog) korpusa JNA i hrvatskih i muslimanskih paravojnih formacija koje su organizovale HDZ i SDA. Već se tad uvidelo da muslimani i Hrvati zajednički deluju sa ciljem progona i uništenja srbskog naroda u BiH. 

Već 31. marta 1992. godine, otpočinje opšti muslimanski napad na Bijeljinu, s ciljem zauzimanja tog grada od strane „Patriotske lige“. Zamisao muslimanskog političkog vođstva, bila je da sa zauzimanjem Bijeljine odseče srbski narod u BiH od Srbije. Međutim, uspešnim otporom srbskih snaga plan Alije Izetbegovića nije uspeo. Samim tim srbskim ovladavanjem gradom omogućena je dislokacija dela 17. korpusa iz Tuzle u Bijeljinu. Kasnije će Korpus biti preimenovan u Istočnobosanski korpus VRS (IBK VRS). Sličan scenario dogodio se i u Prijedoru, kad je po naređenju muslimanskog političkog rukovodstva otpočet napad na grad 30. maja 1992. godine. Napad je zaustavljen uspešnom intervencijom dela vojske koja se nalazila u gradu.



Komplet Peti korpus JNA nije moga biti izvučen iz zapadne Slavonije i prebačen u BiH, zbog kašnjenja raspoređivanja snaga UNPROFOR-a. Nepalski i argentinski bataljon UNPROFOR-a su kasnili sa raspoređivanjem u zapadnoj Slavoniji. Kao što će se kasnije videti, to je urađeno smišljeno, kako bi se muslimanskim i hrvatskim snagama stvorili bolji uslovi na terenu.

Hrvatske regularne snage su bez problema ubacivane u rejon Posavine, i imale su zadatak da spajanjem Doboja, Zenice, Livna i dalje za Split ispresecaju teritoriju pod kontrolom Srba. Sada već Prvi krajiški korpus VRS, kontrolu nad teritorijom zapadne Slavonije snagama UNPROFORA-a predaje tek 4. i 5. juna 1992. godine.

Prethodne pripreme za pokretanje operacije Koridor, otpočele su još 2. maja 1992. godine, kad dolazi do prvih borbi između dela jedinica Prvog krajiškog korpusa i muslimansko-hrvatskih snaga (MH snage). Te borbe manjeg inteziteta na prostoru koridora imale su za cilj sagledavanje snage neprijatelja, i da se uoči pravac na kojem će se angažovati glavnina i udarna snaga srpske vojske. Ovako složena operacija nije se mogla pripremiti za tri dana, njena priprema trajala je mesec dana, a otpočela je sa realizacijom po povratku komplet Prvog krajiškog korpusa VRS na prostor banjalučke regije.

Hrvatske i muslimanske snage

Prve jedinice hrvatske vojske prebacivane su u rejon Posavine tokom marta 1992. godine, s ciljem presecanja srpske teritorije i prekida komunikacija ka Srbiji. Povratnike iz Vukovara ubacili su prvo u selo Kolibe kod Broda, dok je Prvi krajiški korpus VRS bio još kod Okučana. Na teritoriju BiH, prva je prešla 108. brigada Zbora narodne garde (ZNG) iz Nove Gradiške. Potom je prate Prva profesionalna zagrebačka brigada, pa Druga brigada ZNG iz Dugog Sela, pa iz Bjelovara (105. brigada), Velike Gorice, a posle čak iz Rijeke (111. brigada). Na prostoru Posavine bile su stacionirane četiri brigade HV-a u kompletnom sastavu 108, 139, 157. brigada HV i 3. gardijska brigada HV. One su samo menjale oznake – skinu one HV i stave HVO, iako je u suštini to bilo isto, jer su njihovi pripadnici nosili oznake i jedne i druge „hrvatske“ vojske. Prema zvaničnim podacima leta 1992. godine na prostoru Posavine nalazilo se osam brigada HVO i petnaest brigada HV, koje su se menjale ili celo vreme bile tu. Te brigade su bile ojačane artiljerijskim i oklopnim jedinicama, a po potrebi imale su i podršku aviona vazduhoplovstva Hrvatske. U odnosu na hrvatske snage, muslimanske snage nisu bile toliko jake na tom prostoru.

Umirenje pozadine 
                                                                                                                                                          

Već u martu 1992. godine, bilo je jasno da će doći do rata u BiH. Nova komanda tada još Petog, odnosno Banjalučkog korpusa JNA praktično je startovala 18. marta 1992. godine. Na dužnost komandanta dolazi general Momir Talić, a general Boško Kelečević za njegovog zamenika. Događaji u Sijekovcu primorali su komandu Korpusa da prati događaje na terenu. Budući da je najveći deo Petog korpusa još uvek bio u zapadnoj Slavoniji, komanda Korpusa morala je da procenjuje svakodnevno političku i vojnu situaciju, i da se ne obazire na zonu odgovornosti između Petog i 17. korpusa JNA. Situacija je bila dosta konfuzna. Ne samo širi deo prostora oko Broda i Dervente, već i zapadni deo oko Prijedora, Novog Grada, Jajca, Vlašića, Sanskog Mosta, bili su kritični. U okruženju je već bio širi prostor Prijedora, Banja Luke, Prnjavora, Doboja itd. Te je donesena odluka da se jedna grupa snaga odvoji na poseban pravac, prema Derventi. Potom je odlučeno da se formiraju lake brigade. Prva od nekoliko lakih brigada u VRS formirana je u aprilu 1992. godine u Srpcu. Zadatak tih brigada je bio kontrola i umirenje teritorije, i omogućavanje udarne oštrice glavnine snaga Prvog krajiškog korpusa da izvrši postavljeni zadatak. Nakon što su te brigade umirile teritoriju i stavile je pod potpunu kontrolu srpske vojske, kasnije su prerasle u druge jedinice. Formiranje lakih brigada bio je blagovremeni i smeo potez. 

Situacija na frontu uoči početka operacije Koridor

Kao što je navedeno, prvi okršaji između srbskih snaga i MH snaga počeli su još 2. maja 1992. godine. Međutim, prva borbena dejstva Prvi krajiški korpus ne izvodi na svojoj teritoriji, već prelazi na područje Operativne grupe Doboj (OG Doboj) koja se, izgubivši vezu sa 17. korpusom (IBK), samoincijativno stavila na raspolaganje odnosno pretpočinila Prvom krajiškom korpusu. O pretpočinjavanju OG Doboja, Prvom krajiškom korpusu uopšte nije postojala nikakva naredba. Jednostavno, na referisanju komandant OG Doboj pukovnik Milivoje Simić, na pitanje čiji je, odgovorio je: „Talićev sam“, a general Talić je odgovorio : „Prihvatam“! 

U tom periodu muslimanska vojska još nije bila dobro organizovana, međutim HVO je bio izuzetno dobro organizovan i masovno je bio popunjavan jedinicama, i starešinama i vojnicima iz Hrvatske, a naročito povratnicima iz Vukovara, prekaljenim borcima, zatim sa okučanskog dela ratišta, pa čak i Hrvatima iz Kninske krajine. U tom momentu front u RSK je bio umiren dolaskom UNPROFOR-a. Hrvati su Derventu faktički bili uzeli, i granica razdvajanja je bila na reci Usora. Bili su u Kotorskom, Johovcu, Ceru, stigli su skoro do Podnovlja i do Rudanke. Rudanka je još bila srbska. To je bio klin. S druge strane, hrvatske snage stigle su do ušća reke Usore u Bosnu i do ušća Spreče u Bosnu, tako da je grad Doboj ostao u jednom poluokruženju i nedostajao je samo jedan pomak da se hrvatske snage spoje dolinom reke Bosne i da sve bude izgubljeno.



Zbog toga je prvo trebalo otkloniti opasnost od Doboja, u čemu je odmah po svom dolasku učestvovala specijalna brigada MUP RSK, jer RSK u to vreme nije smela da ima vojsku. Specijalna brigada MUP RSK mnogo je pomogla OG Doboj u odbrani, međutim, neku operaciju bez jače tehnike sami nisu mogli da obave. Pokušaj ove brigade 12. maja 1992. godine da probije položaje neprijatelja kod Cera nije uspeo. Kasnije je formirana Taktička grupa (TG) pod komandom generala Mile Novakovića i načelnikom štaba pukovnikom (kasnije generalom) Novicom Simićem. Nešto kasnije specijalna brigada, potpomognuta Osinjskom brigadom VRS i jurišnim bataljom VRS „Vukovi s Vučjaka“, probiće položaje neprijatelja kod Cera. 

Problem kod srpske vojske su bile jedinice koje su se upravo formirale na području dela Posavine koje su Srbi kontrolisali, kao što su bile Krnjinska, Osinjska, Vučijačka brigada. One su bile dosta neopremljene, slabog kadrovskog sastava, bez starešinskog sastava. Tako da se sve na tom području svelo na 327. mehanizovanu (kasnije 27. Derventsku motorizovanu) brigadu bivše JNA, a sada VRS. Ona je veoma dobro organizovala Prnjavor i deo Dervente, koju je neprijatelj rekom Ukrinom odsekao. Pola grada je bilo u srbskim rukama, a pola u rukama Hrvata i muslimana. To je ranije bila i granica između Petog i 17. korpusa JNA, ali to nije predstavljao problem da Komanda Prvog krajiškog korpusa uoči značaj tog prostora.

Da se Prvi krajiški korpus (bivši Peti korpus JNA) nije toliko zadržao u zapadnoj Slavoniji, mogao je blagovremeno izaći na Savu kod Broda, ovako je morao da vodi borbe oko Bijelog i Babinog brda i oko Broda. Ali pošto je Korpus bio angažovan, nije se moglo i to „odraditi“. Kraj aprila – početak maja bio je period pripreme za operaciju Koridor, proširenje i oslobađanje tog dela teritorije. Nakon što je Modriča po drugi put pala u ruke neprijatelja, Vučijačka brigada je držala veoma mali mostobran na Bosni, i njoj se mora odati posebno priznanje, na tome što je taj mostobran i zadržala, jer je on kasnije poslužio za postizanje drugih ciljeva tokom operacije Koridor. Ipak, 327. mehanizovana brigada je bila okosnica, dobro opremljena, sa dobrim starešinskim kadrom. Ali je problem nastao u brigadi 19. maja 1992. godine, kad se deo starešina izvukao i otišao za SRJ, a mnogo formacijskih mesta u brigadi je ostalo upražnjeno. Poslednji transportni avion sa Mahovljana za SRJ poleteo je tog dana.



Već 10. maja preko Trebave počinje da se gradi put. Potpukovnik Boško Mičić sa inžinjerijskom grupom iz Prvog krajiškog korpusa i građevinskom operativom iz Doboja pravi put za obilazak Modriče i izlazak na Skugrić. U par navrata 2. i 12. maja 1992. godine, pokušano je oslobađanje Dervente. Ti pokušaji nisu uspeli, zbog znatno jačih hrvatskih snaga na tom području, u odnosu na znatno skromnije srpske snage. Međutim, može se slobodno reći da cilj i nije bio da se Derventa oslobodi u prvoj fazi bitke za put života. Cilj je pre svega bio da se u tom području vežu što jače hrvatske snage i da se spreči njihovo međusobno spajanje. Da su se hrvatske snage spojile, a bilo je svega osam kilometara (od Johovca, Kotorskog i Foče, da se spoje sa Krnjinom), nastala bi katastrofa. Spojeni bi bili, praktično, Brod, Doboj, Maglaj, Zenica i dalje.

Posebno se dobro pokazao jurišni bataljon pod komandom Veljka Milankovića, „Vukovi s Vučjaka“, koji je bio dobro organizovan, dobro naoružan, imao je dobru disciplinu i dobro je poznavao teren. Već 12. i 15 maja 1992. godine, pripreme za operaciju Koridor su bile odrađene i opet je glavni nosilac bio Prvi krajiški korpus, tačnije grupe koje su „detašovane“ na taj pravac. Nekoliko sastanaka je bilo u Rudanci, odnosno na Rasadniku gde je donesen prvi plan za operaciju Koridor. 

Srpske snage iz RSK koje je činila specijalna brigada MUP Krajine, bile su raspoređene u širem rejonu Rudanke i Stanova, te su odmah po raspoređivanju bile gađane iz minobacača. Primenjujući određena lukavstva, srpske snage iz RSK, su uspele da na teritoriju RS tačnije u rejon planine Manjača, a posle i u Doboj prebace određen broj teške tehnike, kao i nekoliko helikoptera. Naročito je značajno bilo to što je uspešno prebačen deo artiljerije, koja će dobro doći tokom samog izvođenja operacije. Činjenica da je brigada iz RSK upotrebljavana zajedno sa jurišnim bataljonom „Vukovi s Vučjaka“, govori o borbenoj vrednost te jedinice. Brigada je zajedno sa jurišnim bataljonom 12. maja pokušala da ovlada objektom Cer i bočnim dejstvom da preseče sela Kotorsko, Foču i ostala, i samim tim da preseče i neprijateljske snage, međutim, zbog raskvašenog terena, jakog otpora neprijatelja i pretrpljenih sopstvenih gubitaka nije uspela. Već sutradan nakon što je Prva oklopna brigada VRS, uz snažnu artiljerijsku pripremu, pružila podršku brigadi iz RSK i jurišnom bataljonu „Vukovi s Vučjaka“, zadatak je izvršen. Samim tim proširena je operacijska osnovica i snage neprijatelja su odbačene od Doboja, čime je zaustavljen pokušaj neprijatelja da se spoji kod Doboja. Da neprijatelj nije odbačen od Doboja uspešnom akcijom srbskih snaga, verovatno bi srbska vojska bila u znatno nepovoljnijem taktičkom, a može se reći zasigurno i strategijsko-operativnom položaju. 

Mesta kao što su Doboj, Šamac i Miloševac do Garevca nikada nisu bili u rukama neprijatelja. Prostor od Šamca i Miloševaca do Garevca odigrao je važnu ulogu. Šamac i odbrana Šamca i jedinice iz tog kraja, posebno Miloševca, mnogo su doprinele lakšem probijanju položaja neprijatelja, nakon forsiranja Bosne i oslobađanja Modriče i Odžaka nešto kasnije.

Kliknite ovde za nastavak

Danko Borojević i Dragi Ivić,
vidovdan.org