Bio-matematičari iz Sankt Peterburga dali osnovu za vakcinu protiv korona virusa

Iz Sanktpeterburškog državnog univerziteta (SPbGU) 27. marta saopšteno je da su naučnici iz njihovog Centra za bioinformatiku i algoritamasku biotehnologiju uspjeli da izdvoje genom „ruske“ varijante virusa SARS-KoV-2. Poslednjih godina, na značaju sve više dobijaju naučne discipline koje kombinuju matematiku i biologiju, kao što su bioinformatika i algoritamaska biotehnologija.

Izdvajanje genoma visokog kvaliteta omogućila je ruskim naučnicima da ustanove razliku između „kineske verzije“ virusa korona, od one u Evropi i te koja se sve ozbiljnije širi i Rusijom. Naime, virus SARS-KoV-2 sklon je mutacijama i zbog toga se javljaju poteškoće sa proizvodnjom efikasne vakcine i adekvatnog lijeka.

Na osnovu rada naučnika iz Sankt Peterburga pretpostavlja se da će biti izvodljivo definisati na koje djelove genoma se može najlakše djelovati u svrhu njegove neutralizacije. Pročitati genom nekog nepoznatog virusa nije naročito kompleksno. Problemi međutim nastaju u obradi dobijenih podataka, zbog učestalih mutacija virusa SARS-KoV-2.

Naučnici iz cijelog svijeta izučavaju razne varijante korona virusa i do sada ih je dešifrovano više hiljada genoma. Dmitrij Antipov i Mihail Rajko, eksperti sa Sankteperburškog državnom univerziteta sva svoja ranija istraživanja su pojavom korona virusa obustavili i posvetili se izučavanju strukture SARS-KoV-2. Trebalo im je 2 dana da ustanove prvobitnu strukturu genoma virusa. Po njihovim riječima: „RNK virusi odlikuju se visokom promjenjljivošću, što nameće potrebu čitanja velikog broja različitih varijanti virusa“. Naučnici iz Sankt Peterburga se nadaju da će rezultati njihovog istraživanja pomoći u razvoju vakcine.

Antipov i Rajko napomenuli su da istraživanja na genetskoj strukturi korona virusa nisu najsloženiji projekat na kome rade, istakavši da su biolabaratorije SBpGU sposobne da se pozabave svim globalnim problemima. Ipak, po riječima Ale Lapidus, zamjenice direktora „Centra bionformatike i alogoritamske biotehnologije“ danas postoji „hronična oskudica stručnjaka za bionformatiku i da to posebno dolazi do izražaja u kriznim situacijama“.


Putin i Si Đinping u posjeti Univerzitetu u Sankt-Peterburgu

Problem napuštanja univerzitetskih centara najboljeg kadra i njihov prelazak u privatne kompanije je nažalost boljka cijele Evrope, a ne samo Rusije. Za razliku od državnih centara istraživanja koje sprovode privatne kompanije nisu usmjerene ka opštem interesu, već primarno prema profitu. Zato, kada danas govorimo o istraživanju lijeka i vakcine protiv korona virusa nigdje nema privatnih farmaceutskih kompanija, čiji su istraživački centri demonstrirali neefikasnost u odgovoru na probleme koje izaziva iznenadna prijetnja galopirajuće globalne epidemije.

Ukoliko zaista istraživanja naučnika sa SPbGU daju ključni doprinos u pronalasku vakcine protiv korona virusa to će biti pokazatelj da se ruska država izborila sa 2 problema njihove nauke. Prvi, to su ekonomske sankcije zapadnih zemalja koji su uticale na usporavanje istraživačkih projekata, zbog nemogućnosti nabavke određenih savremenih uređaja. Drugi problem, sa kojim se ruska nauka srela početkom 90-ih je rasulo u mnogim istraživačkim centrima nakon raspada SSSR-a. Samo u okolini Moskve danas postoji desetak manjih gradova, koji su u sovjetsko vrijeme imali status „zatvorenih“ za sve, sem za naučnike i njihove pomoćnike koji su ih sa porodicama naseljavali.


Damjanović je bio dio delegacije novinara iz bivše SFRJ, koja je posjetila SPbGU

Prije mjesec dana, zajedno sa kolegama novinarima iz Srbije, Republike Srpske, Makedonije i Hrvatske bio sam u posjeti univerzitetu u Sankt Peterburgu. O tome sam pisao u kolumni SPbGU – „Univerzitet pola vijeka stariji od Amerike.“ U istom tekstu naveo sam da je na sastanku koji smo imali sa harizmatičnim rektorom SPbGU Nikolajem Kropačevim, jedna od tema koju je domaćin posebno istakao bio proces preseljenja iz istorijskih zdanja u uslovnije zgrade fakulteta i instituta iz oblasti medicine, biologije i hemije. Podrška bivših studenata SpBGU, sadašnjeg predsjednika Vladimira Putina i bivšeg premijera Dmitrija Medvedeva, očuvanju postojećeg statusa i unapređenju rejtinga univerziteta u svjetskim okvirima, bila je takođe tema našeg razgovora na kojoj je insistirao rektor Kropačev.