Socijaltiranizam

Socijaltiranizam

    Gdi je dobra konstitucija, tj. gdi je dobro uređena vlast pod zakonima, tu je sloboda, tu je voljnost, a gdi jedan ili više po svojoj volji zapovedaju, zakone ne slušaju, no ono što hoće čine: tu je umreo vilajet, tu nema slobode, nema sigurnosti, nema dobra, već je onde pustiluk i ajdukluk, samo pod drugim imenom.
(Iz pristupne besede Božidara Bože Grujovića uoči zasedanja Praviteljstvujuščeg sovjeta 1811. godine u Beogradu)

Disidentizam nema negativnu vrijednosnu konotaciju. On je refleksija unutrašnjeg ljudskog nagona da cijeli jedan vrijednosni sistem modifikuje.

Disident je neistomišljenik vlasti, koji najvećma svojom intelektualnom supstancom, pokušava da se suprotstavi jednom političkom uvjerenju koje se na ovaj ili onaj način transponovalo u vlast. Ugledni pravni teoretičar Vojislav Stanovčić, primjećuje: „Da li će i koliko će čovek u političkom društvu biti rob, meropah, sebar, parija, podanik, puko sredstvo tuđe jače sile, kamenčić koji drugi uzidaju u zamak svoje moći, ili čovek-građanin sa pravima koja su srazmerna dužnostima i zajedno obezbeđuju moralnu i političku autonomiju i dostojanstvo - to zavisi od više činilaca, ali ne zavisi samo od statusa koji pojedincu namenjuje vlast i propisuje pravni sistem. To zavisi i od čovekovog ličnog odnosa prema vlasti: od njegove sposobnosti i hrabrosti da joj protivstavi moralni integritet zasnovan na intelektualnom traženju odgovora na pitanja koja proizlaze iz životnih činjenica i odnosa, i na moralnoj autonomiji u prosuđivanju o tome šta je dobro a šta rđavo, nezavisno od toga kakvi autoriteti nude stereotipe u okviru kojih bi trebalo da se opredeljujemo i svet objašnjavamo, menjamo ili stvaramo.“

    Po mišljenju autora ove kolumne, disidentizam je zapravo borba protiv stanja društvene anomije čiji defidens daje McIver, u članku The Rampants We Guard: „Anomija označava stanje uma onoga koji je izvučen iz svojih moralnih korijena, koji nema više nijedan moralni standard već samo nepovezane porive, koji više nema osjećaj  trajnosti, običaja ili obveze. Anomički čovjek  postao je spiritualno neplodan,  pun razumijevanja za sebe, odgovoran  nikome. On poriče vrijednosti drugog čovjeka. Njegova vjera je filozofija  odbacivanja. On živi na tankoj crti osjećaja da nema budućnosti ili da nema prošlosti”.

    I upravo, ova kolumna je disidentska. Pišem je kao disident koji nikad neće služiti anomiji već je gušiti disidentizmom.
    Vladavina prava, kao ponos pravne države, počiva na univerzalnom demokratskom načelu: načelu prirodnog prava koje svakome podaniku bilo kog suvereniteta daje pravo na sigurnost zajemčenu zakonom koji je jednak za sve.
   
Ja nisam mogao da biram zemlju u kojoj ću se roditi, ali mogu da biram političku ideologiju kojom će svoju zemlju braniti. Moja ideologija je srbska i demokratska. Srbska po rođenju, demokratska po opredeljenju.

    Država od mene može tražiti samo ono što mi prethodno da. Suvereno ostvarujući svoje pravo na slobodu mišljenja, ali ne bilo kakvog mišljenja, već javnog mišljenja, učestvovao sam na sopstvenu i građansku odgovornost, na javnoj raspravi zakazanoj povodom usvajanja nacrta Budžeta opštine Sokolac, zakazanoj 21. novembra 2011. ljeta Gospodnjeg, a održanoj 13. decembra 2011. ljeta Gospodnjeg.

    Datume ne pominjem slučajno. Vlast koja je usvajala budžet opštine Sokolac, nije bila aristotelovska, demokratska, već se izdigla iznad Zakona o budžetskom sistemu, i kao takva postala je socijaltiranska.

    Naime, naš zakonodavac u odredbi člana 20. stav 1. kaže: „Kalendar budžeta opština i gradova je: 1. novembar - nadležni izvršni opštinski i gradski organ uprave usvaja nacrt budžeta opštine i grada i dostavlja ga Ministarstvu“, a nacrt Budžeta je dat na javnu raspravu 13. decembra 2011. godine. Nadalje, „5. decembar - izvršni organ opštine i grada usvaja prijedlog budžeta opštine i grada za narednu fiskalnu godinu“, a izršni organ opštine Sokolac 13. decembra 2011. godine, još uvijek nije usvojio nacrt budžeta opštine Sokolac, bez obzira, i moralnih i zakonskih, što zakonodavac u članu 21. Zakona o budžetskom sistemu, utvrđuje imperativnom pravnom normom: „Rokovi iz čl. 19. i 20. predstavljaju krajnje rokove u budžetskom kalendaru“.

    Jurišao sam na vlast noseći umjesto koplja, znanje uvijeno u odredbu člana 74. stav 1. tačka 3) Zakona o budžetskom sisitemu, u kojoj se kaže: „Novčanom kaznom od 500 KM do 1.700 KM kazniće se za prekršaj odgovorno lice budžetskog korisnika, odgovorno lice nadležno za budžet, te odgovorno lice fondova: ako se u pripremi i donošenju budžeta ne pridržava odredbi članova 19. do 32. ovog zakona“.

I tada i danas se pitam, pošto nisam dobio odgovor: „Hoće li neko biti pozvan na odgovornost za kršenje pomenutih odredbi? Ukoliko je odgovor odričan, onda molim opštinske organe da nas obične građane, ne kažnjavaju za bilo kakve povrede zakona jer zakon je isti za sve“.

Dušan Damjanović
Sokolac