EU kažnjava Mađarsku za primer

Mađarskoj je ostalo vreme do 17. februara da ispuni zahteve EU i osigura sklad nacionalnog zakonodavstva sa standardima i normama usvojenim u EU. U protivnom zemlja neće dobiti sredstva iz evropskih fondova i suočiće se sa drugim sankcijama po liniji ne samo EU, već i MMF. To je postalo jasno posle završetka pregovora predsednika Evropske komisije Žozea Manuela Barozua i premijera Mađarske Viktora Orbana u Briselu. O detaljima naš komentator Petar Iskenderov.

Mađarski premijer pokušava da ubedi lidere EU u svoju vernost zajedničkim evropskim idealima. Jer pred zemljom zaista stoji prespektiva da postane prva država EU protiv koje je pokrenut mehanizam sankcija – od lišavanja prava glasa u Savetu EU, do zabrane pružanja sredstava iz evropskih i svetskih fondova. Pri čemu finansijske sankcije su za današnju Mađarsku očigledno opasnije od političkih: privlačenje novca iz evropskih fondova, kao i iz MMF, za Orbanovu vladu vrlo je važno sredstvo osiguranja makar minimalne socijalno-ekonomske stabilnosti i sopstvenog političkog opstanka. U toku pregovora sa Barozuom, mađarski premijer insistirao je na poželjnosti dostupa upravo kreditima MMF, koji se tradicionalno odnosi prema Mađarskoj pozitivnije nego činovnici EU. Ali međunarodni kreditori odlučili su da krenu na Mađarsku kao jedinstven front. Kako je podvukao Barozu, politički susreti ne mogu da zamene realni pravni proces. A agencija Rojters, pozivajući se na izvor u Evropskoj komisiji, saopštila je da pitanje pomoći linijom MMF Barozu nije čak ni pokrenuo.

Produbljivanje krize u odnosima između EU i Mađarske ima još jedan važan aspekt, koji napušta okvire bilateralnih odnosa. Reč je o proveri odlučnosti i sposobnosti rukovodstva EU da traži ispunjenje sopstvenih zahteva – tim pre u pogledu zemalja koje nisu članovi zone evra, istakao je u razgovoru za Glas Rusije ekspert Instiuta za Evropu RAN Vladislav Belov.

Imam u vidu onih deset zemalja članica EU od 27 ukupno, koje za sada ili nemaju unutrašnje mogućnosti za stupanje u zonu evra, ili same tome ne teže, ili objektovno ne odgovaraju zahtevima zone evra prema ocenama same EU. Ipak EU kao jedinstven apolitička organizacija primorana je da na neki način sarađuje sa njima prilikom izrade zajedničkih antikriznih koncepcija. Kako je pokazao decembarski samit EU, Briselu za sada nije pošlo za rukom da postigne ovakvo uzajamno razumevanje sa istom tom Mađarskom o planu formiranja novog budžetsko-poreskog saveza u ovkiru EU. Ali i na sužavanje EU do razmera zone evra činovnici EU za sada očigledno ne planiraju da idu. Zato se trude da postignu disciplinu u redovima organizacije i logično su počeli od Mađarske – prem akojoj Brisel izaista ima ozbiljne primedbe.

Sam Viktor Orban nastavlja da zrači uverenošću. On je nazvao neslaganja Mađarske i Evropske komisije o parametrima budžeta minimalnim. Što se tiče zakonodavstva, premijer je objasnio svoja dejstva težnjom da ujedini mađarski narod. Ipak EU je već aktivirao sopstveno odbrojavanje, pripretivši Budimpešti zamrzavanjem isplata – kako budućih, tako i ranije usaglašenih.