Spomenici posvećeni ličnostima koje su proslavile svoja rodna mesta

Pojedine ličnosti ne poznaju granice. Njihovo delo nadživi i njih same, a slavu pronesu širom sveta, van granica svojih gradova i svoje zemlje. Kao što u slučaju velikih ličnosti uglavnom i biva, ponosni na svoje poreklo, neretko ističu mesta i gradove odakle su potekli. Tako se često uz njihovo ime vezuje i njihovo rodno mesto.

Ovo je priča o njima. Priča o ličnostima koje su proslavile mesta odakle dolaze. I priča o spomenicima posvećenim njima, kojima im gradovi odaju zahvalanost i počast.

Spomenik Žarku Zrenjaninu u Zrenjaninu

Spomenik narodnom heroju Žarku Zrenjaninu otkriven je prvobitno na Trgu slobode, 1952. godine. Spoenik je otkrio tadašnji predsednik SFRJ Josip Broz Tito. 1964. godine spomenik je rekonstruisan i tom prilikom je premešen pred zdradu društveno-političkih organizacija, koja je danas poznata pod nazivom “zgrada Komiteta”. Spomenik se i danas nalazi upravo na ovoj lokaciji, u ulici Kralja Petra.

Spomenik je visine 3 metra, a postavljen je na postamentu visine 60 cm, delo je vajara Radeta Stankovića. Zanimljivo je da grad Zrenjanin od 1946. godine nosi ime upravo po ovom narodnom heroju. Pre toga je nosio naziv Petrovgrad, po kralju Petru I Karađorđeviću. Dodatni kuriozitet je da se na provobitnoj lokaciji na kojoj se nalazio spomenik Žarku Zrenjaninu, nalazio spomenik upravo Kralju Petru I Karađorđeviću.

Spomenik Borisavu Stankoviću u Vranju

Sedmog septembra 1954. godine u gradskom parku u Vranju, otkriven je spomenik Borisavu Bori Stankoviću. Spomenik je delo vajara Slavka Šoške, i izrađen je u bronzi.

Ime Bore Stankovića gotovo da je veće od imena ili barem jednako kao i ime samog grada Vranja. Koliki je njegov značaj za grad Vranje vidi se po tome što njegovo ime nose Gimnazija, Gradska biblioteka, Pozorište u Vranju. A spomenik je zauzeo centralno mestu u Gradskom parku, dok je Ulica Bore Stankovića jedna od prometnijih i značajnijih u Vranju.

Grad Vranje se na ovaj način odužuje rodonačelniku srbskog modernog romana za to što u književni svet Srbije, koji do tada poznavaje samo sever i zapad naše zemlje, uvodi upravo grad Vranje. Manifestacije Borini pozorišni dani, Borine nedelje, zatim Književna nagrada Borisav Stanković opet svedoče o veličini i značaju autora “Koštane”, “Nečiste krvi”, “Starih dana”, “Tašane”.

 Spomenik Šabanu Bajramoviću u Nišu

Na nišavskom keju, na vrhu amfiteratra sa visinom od 2 metra i težinom od 600 kg, stoji bronzani spomenik Šabanu Bajramoviću. Spomenik je delo niškog vajara Vlade Ašanina, a zanimljivo je da su sredstva prikupljale i ličnosti iz sfere kulture - Zoran Živković, Ljubiša Samardžić, Goran Bregović i Goran Paskaljević.

 Kod nas je ostao poznat kao “kralj romske muzike”, dok ga je magazin “Time” svrstao među 10 najuticajnijih bluz pevača na sveta. Reč je o ličnosti koja je proslavila svoje ime i Niš kao grad, šire i od granica našeg regiona. Spomenik je otkriven 2010. godine, dve godine nakon Šabanove smrti, na dan početka čuvenog “Nišville jazz festivala”.

Spomenik Jovanu Jovanoviću Zmaju u Novom Sadu

Figura čuvenog novosadskog pesnika i lekara Jovana Jovanovića Zmaja nalazi se ispred Vladičinskog dvora u Zmaj Jovinoj ulici. Statua je izrađena od bronze, visine je 230cm, nalazi se na postamentu od jablaničkog granita i delo je vajara Dragana Nikolića iz Beograda.

Spomenik Jovi Zmaju, inače jedna od lepših statua u Novom Sadu, je smešten u glavnoj pešačkoj zoni u ovom gradu, pa se na taj nači ističe centralno mesto ove ličnosti u istoriji i kulturi Novog Sada. Jovan Zmaj autor je mnogih pesama, a kao najznačajnije zbirke izdvajaju se “Đulići” i “Đulići uveoci”. Ovaj čuveni romantičarski pesnik ostao je poznat i po tome što je prvi kod nas počeo da piše pesme za decu.

Čika Jova Zmaj preminuo je 1904. godine, a grad Novi Sad odao mu je priznanje za njegov rad i dela podizanjem spomenika 1984.godine

Spomenik Desanki Maksimović u Valjevu

Spomenik Desanki Maksimović, čuvenoj srbskoj pesnikinji je otkrio drugi naš veliki pesnik i pisac Matija Bećković 27. oktobra 1990. godine. Spomenik se nalazi u ulici Vojvode Mišića, u Valjevu, na trgu koji nosi upravo ima Desanke Maksimović. Desankin trg je pešačka zona, tako da se do spomenika može doći pešice, a nalazi se u centru grada gde su i brojni kafići, picerije, poslastičarnice..

Ovo je prvi spomenik podignut u cast naše pesnikinje u Srbiji, koja je za sobom ostavila veliki broj pesama, među kojima se kao najpoznatije izdvajaju: Krvava bajka, Strepnja, Tražim pomilovanje, Nemam više vremena.

Zanimljivo je da je ovaj spomenik podignut, još za života pesnikinje. Takođe, zna se da je Desanka malo negodovala zbog ovog čina, ali su je ubedili da je to samo spomenik poeziji sa njenim likom. Tako se na spomeniku nalazi natpis “Pesništvu na dar, pesnički narod” koji upravo to potvrđuje.

Ovo su tek neki znameniti spomenici u Srbiji, a naša zemlja ih je prepuna. Jedan od najlepših načina da se upoznamo sa kulturom, istorijom, kao i ličnostima koje su obeležile našu zemlju jeste upravo obilaskom spomenika. Na ovaj način uživamo, ali se i odužujemo i našoj zemlji i našim precima, čuvajući ih od zaborava. Pa krenimo!