MARKO ĐUKANOVIĆ dobitnik nagrade za mladog naučnika

Novljanin Marko Đukanović, docent na  Prirodno- matematičkom fakultetu   u Banjaluci ovogodišnji je dobitnik nagrade za mladog naučnika / Danubius Young Scientist /, koju su ustanovili  austrijsko savezno ministarstvo za obrazovanje, nauku i istraživanja i Institut za Dunavski region i Centralnu Evropu.

Konkreno, metodologija koju primjenjuje se odnosi na heurističke i metaheurističke algoritme te konstrukciju efikasnih hibridnih algoritama, aplikaciju specifičnih egzaktnih algoritama vještačke inteligencije /anytime A*-bazirani algoritmi/ na rješavanje praktičnih, NP-teških problema, iz domena bioinformatike, particionisanja, balansiranja, problema rasporeda, itd.

Osim toga, rješava klasične probleme mašinskog učenja primijenjujući razne heurističke (optimizacione) algoritme na diskretno-kontinualnim konfiguracijama.

Đukanović je rekao  da je velika  privilegija biti prepoznat i nagrađen ovom nagradom, koja bira među mladim naučnicima, koji su doktorirali u posljednjih pet godina, one najbolje.

"To svakako znači da sam intenzivno i kvalitetno radio,  verifikacija da sam na dobrom putu sa svojom naučnom karijerom. Nagrada  me dodatno motiviše da radim istim, pa i jačim intenzitetom u svojoj oblasti. Mislim da će nagrada doprinijeti dodatnoj ozbiljnosti mog profila, te vidljivosti moga naučnog djela. Time i vidljivost Univerziteta u Banjaluci  , kojem dugujem zahvalnost na podržavanju moje aplikacije, raste. Takođe, zahvalnost ide i kolegama sa PMF-a, koji su učestvovali u realizaciji ideja koje samo imao, te doprinijeli maksimizaciji naučne produkcije koja je neophodna, pored neminovnog kvaliteta, za dobijanje ovakve nagrade", rekao je on.

On je objasnio da su Austrijsko savezno ministarstvo za obrazovanje, nauku i istraživanja i Institut za Dunavski region i Centralnu Evropu 2011. godine  ustanovili Dunavsku nagradu, sa ciljem da daju priznanje osobama sa izuzetnim dostignućima u njihovim naučnim aktivnostima i rezultatima.

Od tada se nagrada dodjeljuje svake godine, a bira po jedan kandidat za svaku od 14 zemalja koje pripadaju Podunavskom regionu.

Cilj nagrade je i da istakne naučni rad i talenat mladih istraživača koji su doktorske disertacije odbranili u proteklih pet godina, te poveća vidljivost naučne zajednice u Dunavskom regionu i šire.

"Prijava na  se odvija u više koraka. Prvo je potrebno da vas nominuje jedna osoba /profesor/  sa odsjeka čiji ste član.  Ta nominacija ide dalje na fakultetski nivo , gdje se od svih nominovanih kandidata, biraju tri, te dalje šalju prijave Rektoratu Univerziteta.  Rektorat odlučuje koje prijave /maksimalno pet/ od svih pristiglih šalje na adresu organizatora nagrade u Austriju. Svaki univerzitet u BiH može da pošalje prijave za  svoje kandidate na konkurs.  Internacionalna Komisija odlučuje o nagrađenim aplikacijama za svaku od država na osnovu naučnih kvalifikacija, opisa naučnih referenci, te   relevantnosti samog istraživanja za Podunavsku regiju", naveo je Đukanović.

Kako je on objasnio, nauka kojom se on bavi zahtjeva da  računar jačih performansi sa solidnim brojem jezgara da bi mogli paralelizovati izvršavanje eksperimenate.

"Međutim, kako  nauka operacionih istraživanja i uopšteno optimizacije napreduje iz dana u dan, algoritmi koje konstruišemo postaju sve kompleksniji , naročito egzaktni, a i zahtjevaju više resursa. Eksperimenti su takođe sve zahtjevniji, tako da rad samo sa personalnim računarima postaje sve teži da biste bili na najvišem nivou i takmičili se sa najboljim naučnicima u svijetu, kao što su istraživačke grupe iz ove oblasti u Beču, Barseloni, Floridi i drugim velikim mjestima.  Ipak, tu se takođe snalazimo, pošto i dalje imam jako dobre profesionalne odnose sa mentorom, koji je omogućio pristup klasterima njegove grupe, tako da manje-više sve rezultate eksperimentisanja sa našim algoritmima možemo da dobijemo u razumnom vremenskom periodu, da bi mogli brzo da izvedemo zaključke o efikasnosti našeg algoritma", rekao je Đukanović.

On smatra da se  u BiH  naučnici ne cijene koliko bi trebalo.

"Mislim da bi sredstva za naučne projekte koja se izdvajaju  u Republici Srbskoj  trebao da budu dosta veća. Razvijene zemlje izdvajaju i deset puta veći iznos procentualno u odnosu na projektovani državni budžet nego je to kod nas. Opterećenost profesora nastavom bi trebala da bude dosta manja, te bi posvećenost nauci, mentorisanju mladih bila veća. Primjera radi, na našoj Katedri za računarske i informatičke nauke,   nerijetko držimo i dupli broj časova nastave u odnosu na propisanu normu. Mi smo zaduženi na čak četiri-pet predmeta u jednom semestru. Pored opterećenosti nastavom, nailazimo na problem manjka mlađeg asistentskog osoblja. Asistenti na Katedri su nerijetko opterećeno velikim brojem časova vježbi  te teže nalaze vremena za nešto što bi trebalo da bude primarni cilj, a to je bavljenje naukom. Mi profesori motivišemo mlade, preuzimamo i dio vježbi na svoja leđa, da bi mlađima ponudili bolje uslove. Nadam se da će u skoroj budućnosti broj asistenata na našoj Katedri biti povećan, čime bi svi imali dvostruku korist, kako mi profesori, tako i naš Univerzitet", poručio je on.

Naglasio je   da Univerzitet i  Ministarstvo za naučno tehnološki razvoj u određenoj mjeri podržava pisanje naučnih radova kroz podsticaje koje daju te da se svake godine oglašavaju  dva konkursa gdje naučnici sa  Univerziteta koji objavljuju radove na SCI listi /lista naučnih časopisa/ bivaju nagrađeni.

"Među njima sam i sam bio dobitnik ovakvih novčanih podsticaja u nekoliko navrata", kaže Đukanović.

Objasnio je da sljedeći koraci u karijeri obuhvataju učešće na novim naučnim projektima.

"Aplicirali smo sa kolegama sa Tehničkog Univerziteta u  Beču na zajednički /bilateralni/ projekat. Mi vjerujemo da će ovaj projekat biti pozitivno ocijenjen do kraja tekuće godine, te sredstva za istraživanje dodijeljena. Time bi dodatno osnažili veze Univerziteta u Banjoj Luci sa Tehničkim Univerzitetom u Beču. Takođe, u planu su saradnje sa kolegama sa MF Univerziteta u Beogradu, te ko-mentora moje teze sa Autonomnog Univerziteta u Barseloni na novim naučnim istraživanjima koja se tiču razvoja novih hibridnih algoritama u matematičkoj optimizaciji. U planu je i organizovanje mini vorkšopova, na koje bi pozvali eminentne, svjetski priznate stručnjake iz oblasti Optimizacije i Mašinskog učenja i na taj način doveli vrhunsku nauku u BiH. Trenutno pokušavamo da obezbijedimo sredstva da to sve i realizujemo", rekao je on i dodao da je  saradnja sa privredom  nešto što jačaju  iz dana u dan.

Prof. dr Marko Đukanović  završio je  Gimnaziju u Novom Gradu 2009. godine, kao učenik generacije, a iste godine upisao PMF Univerziteta u Banjoj Luci, matematiku i informatiku opšti smjer.

Fakultet je završio  2013. godine sa prosječnom ocjenom 9.87.

Dobitnik je Zlatne plakete za studenta generacije na PMF-u, biran je u svojstvu asistenta na istom fakultetu 2014. godine.

Master studije matematike završio je  na PMF-u 2016. godine, sa prosječnom ocjenom 10.00. Doktorske studije iz kompjuterskih nauka započinje 2017. godine na Tehničkom univerzitetu u Beču, na Institutu za logiku i izračunavanje (Institute of Logic and Computation) u okviru Fakulteta za informatiku, pod mentorstvom prof. Gintera Rajdla.

Uspješno ih završava 2021. godine, odbranivši tezu  "Exact and Heuristic Approaches for Solving String Problems from Bioinformatics" sa najvišom pohvalom.

Biran je u docentsko zvanje na Odsjeku za matematiku i informatiku PMF-a Univerziteta u Banjoj Luci 2021. godine.