Genetičari u Rusiji otkrili najstariji bacil kuge na svetu

10.06.2018. god.

Naučnici su uspeli da rekonstruišu genom najstarijeg bacila kuge čiji su tragovi pronađeni na kostima ljudi koji su živeli u okolini ruskog grada Samare u bronzano doba, pre oko 3800 godina.

Johan Krauze iz Instituta za proučavanje istorije čovečanstva u Jeni, u Nemačkoj, rekao je da se otkriveni bacil kuge „po strukturi DNK znatno razlikuje od ranijih verzija ovih mikroorganizama i da je u potpunosti prilagođen buvama za prenošenje“. Krauze već nekoliko godina zajedno sa kolegama izučava jednu od najpogubnijih epidemija u istoriji, takozvanu „crnu smrt“, koja je u 14 veku pokosila živote 50 miliona ljudi u Evropi i koju je izazvao bacil kuge Yersinia pestis.

Tim nemačkog naučnika rekonstruisao je 2011. godine genom tog bacila, i potom pronašao mutacije koje su bezopasnu bakteriju iz tla, pseudotuberkulozni bacil, učinili jednom od glavnih smrtonosnih bolesti u 14. veku. Proučavajući kosti žrtava epidemije kuge u Marselju u 18. veku Krauzeov tim stručnjaka otkrio je da je epidemija izazvana istim bakterijskim sojem Yersinia pestis koji je bio i uzročnik „crne smrti“.Saznanje je za istraživače bilo iznenađujuće, jer su smatrali da je ta vrsta mikroorganizma nestala, ustupivši mesto manje zaraznim i smrtonosnim sojevima bacila kuge.

Naučnici su tada započeli istraživanje tragova kuge u raznim delovima Evrope i Azije. U Stavropolju su uspeli da otkriju dokaze da je kuga postojala na Starom kontinentu još u kameno doba, samo što u to vreme bacil kuge nisu širile buve, što je sprečavalo epidemiju. U jednoj grobnoj humci u okolini Samare Krauzeov tim pronašao je vrlo dobro sačuvane ostatke dvoje ljudi. Kako su naučnici utvrdili, jedan od skeleta pripadao je muškarcu verovatno protoslovenskog ili jednostavno indoevropskog porekla i imao je mnoštvo fragmenata DNK drevne Yersinia pestis.

Kosti druge osobe, čiji pol i etničku pripadnost nije bilo moguće utvrditi, takođe su bile pokrivene tragovima bacila kuge, što govori o tome da su umrli od zaraze zajedno i da su sahranjeni u isto vreme.

Istraživači su rekonstruisali mikroorganizam i objasnili da bacil kuge iz Samare nije imao nikakve sličnosti sa bakterijom čije su ostatke pronašli u Stavropolju. Naime, u njenoj DNK nalazio se gen ymt, neophodan za bitisanje u stomaku buve. Pored toga da je jedna ista bakterija usmrtila dvoje ljudi to svedoči i o njenom prenošenju s čoveka na čoveka na isti način kao što se širila i „crna smrt“, Justinijanova kuga i druge velike epidemije u prošlosti. Osim toga kako je pokazalo poređenje njihovih genoma, samarski bacil kuge može se smatrati „pretkom“ svih tih epidemija i potvrdom Krauzeove teorije da je ubrzano naseljavanje Starog kontinenta indoevropskim narodima moglo biti izazvano epidemijom kuge, koja je uništila ili oslabila plemena lovaca-sakupljača koja su naseljavala Evropu i Aziju pre oko 35 do 40 hiljada godina.

Ranije su naučnici iz Norveške i Italije pretpostavili da prenosnici „crne smrti“ nisu bili pacovi nego ljudi.

Russia beyond