Usvojen statut Vojvodine

Skupština Srbije potvrdila je danas Statut Vojvodine sa 137 glasova poslanika vladajuće koalicije i opozicione Liberalno demokratske partije.

Protiv je glasalo 24 poslanika. U trenutku glasanja u sali je bilo 163 poslanika.

Statut će stupiti na snagu nakon donošenja odluke o proglašenju u Skupštini Vojvodine i objavljivanja u „Službenom listu AP Vojvodine”, a odluku o spovođenju Statuta treba da donese Skupština Vojvodine dvotrećinskom većinom glasova od ukupnog broja poslanika.

Statutom, koji je najviši pravni akt AP Vojvodine, utvrđeno je da je Vojvodina autonomna pokrajina građana i građanki koji u njoj žive i koja je neodvojivi deo Srbije, a koja ima status pravnog lica. Teritoriju pokrajine, kako je utvrđeno, čine teritorije jedinica lokalnih samouprava u njenim geografskim oblastima Bačka, Banat i Srem, a bez saglasnosti građana Vojvodine izražene na referendumu ne može se menjati njena teritorija. Referendum je, kako se navodi, punovažan ako je na njemu glasala većina građana koji imaju biračko pravo i prebivalište u Vojvodini, a da je odluka na referendumu doneta ako je za nju glasala većina utvrđena zakonom.

Srbi, Mađari, Slovaci, Hrvati, Crnogorci, Rumuni, Romi, Bunjevci, Rusini i Makedonci kao i druge brojačano manje nacionalne zajednice koje žive u Vojvodini ravnopravni su u ostvarivanju svojih prava, piše u Statutu.

Uz to, utvrđuje se da opštu vrednost od posebnog značaja za AP Vojvodinu predstavljaju višejezičnost, multikulturalizam i multikonfesionalizam.

Predviđeno je da AP Vojvodina ima simbole zastavu i grb, čiji izgled i upotrebu uređuje Skupština Vojvodine svojom odlukom, u skladu sa Ustavom Srbije i Statutom. U članu 10 statuta koji je naslovljen sa glavni grad AP Vojvodine, piše da je Novi Sad glavni, administrativni centar AP Vojvodine. Imovina AP Vojvodine, način njenog korišćenja i raspolaganja uređuje se zakonom, navodi se u Statutu i dodaje da su u svojini pokrajine stvari koje na osnovu zakona koriste organi AP Vojvodine, ustanove i javna preduzeća čiji je osnivač pokrajina i druge pokretne i nepokretne stvari, u skladu sa zakonom kojim se uređuje javna svojina. Taj zakon tek treba doneti.

AP Vojvodina, kako piše u statutu, sarađuje s teritorijalnim zajednicama i drugim oblicima autonomije drugih država u okviru spoljne politike Srbije i uz obavezu poštovanja njenog teritorijalnog jedinstva i pravnog poretka.

Utvrđeno je da AP Vojvodina zaključuje međuregionalne sporazume u oblastima iz svoje nadležnosti, može biti član evropskih i svetskih udruženja regiona, a uz saglasnost Vlade Srbije može osnivati predstavništva u regionima Evrope i u Briselu radi unapređivanja svojih privrednih, naučnih, obrazovnih i turističkih kapaciteta.

Utvrđeno je da Skupština Vojvodine osniva Vojvođansku akademiju nauka i umetnosti kao naučnu i umetničku ustanovu od posebnog značaja.

Skupština Vojvodine ili Vlada pokrajine imaju pravo žalbe Ustavnom sudu ako se pojedinačnim aktom ili radnjom državnog organa ili organa jedinice lokalne samouprave onemogućava vršenje nadležnosti AP Vojvodine, predviđeno je Statutom. Takođe, pokrajinska skupština ili vlada mogu pokrenuti postupak za ocenu ustavnosti ili zakonitosti zakona ili drugog opšteg akta Republike Srbije ili jedinice lokalne samouprave kojim se povređuje pravo na pokrajinsku autonomiju. Propisano je da AP Vojvodina donosi Statut, pokrajinske skupštinske odluke, pokrajinske uredbe, odluke, deklaracije, rezolucije, poslovnike, pravilnike, uputstva, naredbe, rešenja, preporuke, zaključke i druge akte.

Pri vršenju poslova iz nadležnosti AP Vojvodine, svi građani su jednaki u pravima i dužnostima i zabranjena je svaka diskriminacija, navodi se u Statutu i dodaje da se dostignuti nivo ljudskih i manjinskih prava, kao i individualnih i kolektivnih prava, ne može smanjivati.

U organima i organizacijama AP Vojvodine u službenoj upotrebi su srpski jezik i ćirlično pismo, mađarski, slovački, hrvatski, rumunski i rusinski jezik i njihova pisma, a primena latiničkog pisma srpskog jezika urediće se pokrajinskom skupštinskom odlukom. AP Vojvodina donosi svoj budžet i završni račun, osniva organizacije, agencije, javna preduzeća i ustanove, fondove, privredna društva radi obavljanja poslova pokrajine i vrši nadzor nad njihovim radom, a odlučuje i o zaduživanju pokrajine. Budžet Vojvodine iznosi najmanje sedam odsto budžeta Republike Srbije.

Vojvodina ima izvorne prihode koje stiče naplatom poreza, taksi i drugih naknada, prihodima od imovine čiji je titular, učešćem u prihodima javnih preduzeća i ustanova, javnim zajmovima, komercijalnim zajmovima i kreditima, transferom budžetskih sredstava, primanjem donacija i drugih davanja bez naknade. Prihodom AP Vojvodine smatra se i dopunski tansfer iz budžeta Republike Srbije. AP Vojvodina može pokrajinskom skupštinskom odlukom poveriti jedinicima lokalne samouprave i nacionalnim savetima nacionalnih manjina obavljanje pojedinih poslova iz svoje nadležnosti. Predviđeno je da se pokrajinskom skupštinskom odlukom osnuje sedam pokrajinskih upravnih okruga, i to na teritoriji Bačke u Subotici i Somboru, na teritoriji Banata u Kikindi, Vršcu, Pančevu i Zrenjaninu i na teritoriji Srema u Sremskoj Mitrovici.

Skupština AP Vojvodine, koja ima predsednika i jednog ili više potpredsednika, najviši je organ i nosilac normativne vlasti u pokrajini, a ima 120 poslanika koji se biraju na neposrednim izborima tajnim glasanjem. Poslanik je slobodan da neopozivo stavi svoj mandat na raspolaganje političkoj stranci na čiji je predlog izabran za poslanika, navodi se u Statutu.

Posebno telo Skupštine koje ima 30 članova jeste Savet nacionalnih zajednica, a koji se bira iz reda poslanika koji se izjašnjavanju kao pripadnici nacionalnih manjina.

Vlada AP Vojvodine je nosilac izvršne vlasti na teritorije pokrajine i za svoj rad odgovorna je Skupštini Vojvodine koja je i bira. Pokrajinsku vladu čine predsednik, jedan ili više potpredsednika i članovi vlade.

Utvrđeno je da predlog za promenu statuta mogu podneti najmanje jedna trećina od ukupnog broja poslanika, pokrajinska vlada i radno telo Skupštine nadležno za pitanja ustavno-pravnog položaja AP Vojvodine i najmanje 40.000 birača. O predlogu za promenu statuta odlučuje Skupština dvotrećinskom većinom glasova od ukupnog broja poslanika.

Protest ispred Narodne skupštine
Ispred Doma Narodne skupštine Srbije u Beogradu danas se okupilo nekoliko desetina građana koji protestuju zbog najave da će parlament potvrditi Statut Vojvodine i usvojiti zakon o utvrđivanju nadležnosti pokrajine. Među okupljenima su i pojedini poslanici opozicione Demokratske stranke Srbije, aktivisti Pokreta socijalista koje predvodi Aleksandar Vulin, kao i pripadnici organizacije „1389”.